Historia
Jan Liwacz - twórca napisu „Arbeit...
Szanowni Państwo, chcieliśmy przekazać, że forumowiczom z gminy Bystrzyca Kłodzka udało się odnieść sukces historyczno-organizacyjny. Mianowicie w grudniu 2011 roku na nowo zrewitalizowanym rynku w Bystrzycy Kłodzkiej pojawiła się tablica ku pamięci p. Jana Liwacza, mistrza kowalstwa art., który po przeżyciu niemieckiego obozu śmierci w Oświęcimiu przybył do Bystrzycy Kł., gdzie mieszkał i zmarł. Znany jest z tego, że jest twórcą szyderczego napisu „Arbeit macht frei...”, w którym w wyniku akcji sabotażu i dezaprobaty odwrócił literę B i odtąd jej mały brzuszek jest na dole.
Tablica na...
Z cyklu: wspomnienia z Syberii - Wspomnienia z zesłania
Trochę historii
Pojawiłem się na tym świecie w marcu 1936 roku na przedmieściu Jazłowca. Podole – Kresy; ileż wspomnień, ile wzruszeń, ile tragedii. Pisali o tym: Wincenty Pol, Henryk Sienkiewicz i nie tak dawno Melchior Wańkowicz. Ziemie nadane przez Kazimierza Wielkiego rodom Buczackich i Jazłowieckich. Powstały tu osady i zamki. W Jazłowcu na skarpie powstała twierdza z kamienia, tak dobrze umocniona, że nie zdobyta nigdy przez Turków czy Tatarów. Ciągłe niepokoje, najazdy, rabunki, powodowały to, że budowano przedtem z drewna, a potem z kamienia, zamki, osady czy dwory szlacheckie, tak...
Z cyklu: wspomnienia z Syberii - Nadzieja (Polacy na Jeniseju) - cz. 3
Ich miłość umacniała się. Marian wszedł do rodziny Skorochinych. Był tam ceniony – za zgodny charakter, chęć pomocy, zaradność, uprzejme odnoszenie się do innych ludzi, a zwłaszcza do żony. Marzył o dziecku. I akurat wtedy zaczął się w ZSRR okres przemian, mówiło się o możliwości powrotu. Marian Karłowicz był w rozterce – Lidia nosiła pod sercem jego dziecko. Decydujący okazał się list od matki Mariana – zapraszała ich oboje do siebie, do rodzinnego domu. Wszyscy marzyli o spotkaniu. Jechać trzeba było przez Krasnojarsk. Odważna Lidia spakowała się i pożegnała z bliskimi. Jechała daleko -...
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. III)
Jak to się odbywało na najniższych szczeblach, mowią wpomnienia Michała Kutny (których część jest niestety nieczytelna), żołnierza 29. pułku piechoty 10. Dywizji Piechoty/.
Pisze on:
„... po forsownym marszu do kraju spod czeskiej Pragi I batalion zatrzymał się na kilka dni w Głuszycy, a moja drużyna CKM otrzymała zadanie ochrony obiektu byłego obozu koncentracyjnego, gdzie obecnie, bez śladu tamtych dni, znajduje się stadiom sportowy. Po penetracji terenu przez oficerów i ustaleniu granicu południowej w tym rejonie, batalion otrzymał zadanie - obstawić granicę. Moja pięcioosobowa drużyna...
Wspomnienia z Syberii - Nadzieja (Polacy na Jeniseju) - cz.2
Mieliśmy okazję pracować ze spisami zesłańców politycznych (Polaków)
w obwodzie ancifierowskim guberni jenisejskiej, którzy w roku 1866 byli pod nadzorem policji. Wśród nazwisk zesłańców natrafiliśmy na nazwiska: Michał Majewskij, Józef Ostaszewskij, Alfred Wasniewskij, Julian Mazawieckij, Władisław Cziernawskij, Karł Zielinskij, Matwiej Malinowskij. Znajdują się tutaj uwagi zapisane ręką policjantów: skąd pochodzi dana osoba, gdzie wcześniej przebywał na zesłaniu, cechy charakteru, a nawet zachowanie („Prowadził się całkiem dobrze”, „Prowadził się nagannie”). Udało się nam na przykład...
Z majowych wspomnień
1 MAJA - święto państwowe, ludzi pracy, czczone z wielkim pietyzmem przez dawne władze, szczególnie w państwach socjalistycznych. Żelaznym punktem programu był zawsze pochód organizowany przez Front Jedności Narodowej (PZPR) - miał pokazać radość, swobodę i bogactwo. Szły obowiązkowo prezentacje wszystkich zakładów i szkół wraz z przewodnią siłą narodu jakim był PZPR. Dla społeczeństwa był to wolny dzień od pracy (dawniej każda sobota była pracująca). Uroczystość poprzedzona była często czynami społecznymi (partyjnymi).
Na zdjęciach w gazecie pochody 1-majowe w Kłodzku z lat 1960-1975.
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. 3)
Podobne działania podejmował również niemiecki dyrektor Okręgowych Sieci Elektrycznych.
Szaber i rabunki były wówczas na Ziemiach Odzyskanych zjawiskiem powszechnym. Na południowej granicy w pierwszych tygodniach po zakończeniu wojny dodatkowo sprzyjała temu niepewność co do politycznej przyszłości tych ziem. Zdemilitaryzowani byli także lokalni dowódcy radzieccy.
W Kłodzkiem polska grupa operacyjna przybyła 17 maja, lecz władzę mogła przejąć dopiero 3 czerwca. W prasie z lipca 1945 r. pojawiła się informacja, że 2 czerwca 1945 r. do Kłodzka miały wjechać 2 ciężarówki z 60. czeskimi...
Nadzieja (Polacy na Jeniseju) - cz. 1
Syberia, nazywana już w XIX wieku więzieniem bez krat, w wieku XX znów stała się dla Polaków miejscem zsyłek. Nic dziwnego, że sam dźwięk słowa „Sybir” wywołuje u Polaków skojarzenia związane z męczeństwem narodu polskiego.
W Jenisejsku, na przestrzeni całej jego historii, przebywało wielu zesłańców – ludzi niewygodnych dla władz, ludzi którzy odcisnęli swoje piętno w historii miasta.
W naszym mieście działają różne stowarzyszenia kulturalne i narodowościowe, w tym stowarzyszenie potomków polskich zesłańców. Ja i opiekunki niniejszej pracy jesteśmy potomkami Polaków, niegdyś zesłanych do...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946 (cz. 4)
Zaś śmierć braciszka opisałam w wierszu pod tytułem:
On nie doczekał
Jak dobrze pomnę tę piękną noc
zrodzoną z cudu przyrody.
W noc tę pogodną,
śmierć nieubłagana
stała u naszej zagrody.
Mróz był siarczysty,
cisza panowała wokół
śpiącej już wioski.
Księżyc na niebie roztaczał swe koło
i patrzył wzrokiem beztroskim.
Cisza okrutna, nieprzerwana była
w ubogiej naszej chatce
Główka braciszka
sztywnie się skłoniła
na ręce zbolałej matce.
Po chwili ciszę tę słowa
matczyne przerwały,
One to z bólem niewypowiedzianym,
głęboko w serce wnikały:
„Odchodzisz synku
i pozostawiasz rodzinny
swój zakątek, a...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946 (cz. 3)
Wkrótce jeszcze jedno nieszczęście mnie spotkało – brat Kazik został aresztowany. Otóż dokonał on kradzieży chleba, którego stale mu brakowało, był głodny, ale nie brano tego pod uwagę. Nawet młodociany wiek, miał wówczas 15 lat, nie uchronił go przed więzieniem. Został skazany na dwa lata pozbawienia wolności. Chodziłam pod gmach więzienia często, ale widzeń nie było.
Pamiętam, jak raz pędzono więźniów i w tej kolumnie widziałam mojego brata. Był bardzo wymizerowany, zgarbiony, nie patrzył na nikogo, nie widział mnie. Stałam i patrzyłam, wychylając się zza muru, by mnie nie dostrzegli...
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. 2)
Wiosną w Raciborskiem, Głubczyckiem, Nyskiem i Kłodzkiem doszło do licznych incydentów. 1 maja 1945 r. do Raciborza przybyły równocześnie polska obsada starostwa oraz zmotoryzowana i uzbrojona czeska grupa operacyjna. Okres niepewności trwał do 12 maja, kiedy to miejscowy radziecki komendant wojenny po otrzymaniu rozkazu przekazania Polakom miasta i prawobrzeżnej części powiatu zmusił Czechów do opuszczenia Raciborza. Nadal jednak niejasna była przyszłość reszty powiatu. Zarówno tam, jak i w sąsiednim Głubczyckiem, pojawiły się trójkolorowe flagi.
W tym samym czasie w Kłodzkiem, przy aktywnej...
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. 1)
Po II wojnie światowej Polska utraciła w sumie ok. 76 tys. km, a jej granice przesunięto 200 km na zachód. Nastąpiło olbrzymie przemieszczenie ludności na tzw. Ziemie Zachodnie i Północne. Te procesy migracyjno- terytorialne dotyczyły również Ziemi Kłodzkiej, na teren której przerzucono 10. Dywizję Piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Ziemia Kłodzka była w obrębie zainteresowań ówczesnych władz Czechosłowacji, które za wszelką cenę chciały przyłączyć ją do swego państwa.
Chodziło zresztą nie tylko o korektę tej części obszrów przygranicznych na korzyść Czechosłowacji. Powojenne siły zbrojne...
Wspomnienie o śp. Marii Drozdowskiej
Moja Ciocia urodziła się 31 stycznia 1919 r. w Jeżowem, woj. podkarpackie, na trasie Nisko-Rzeszów. Rodzice byli nauczycielami, ojciec Wilhelm ur. 1863, matka Helena ur. 1881 r. Mój dziadek miał z pierwszego małżeństwa 5 dzieci. Jego pierwsza żona Emilia zmarła nagle na „hiszpankę” w 1908 r., a w 1910 r. ożenił się z moją babcią. Dziadunio był kierownikiem szkoły zarówno w Galicji w zaborze CK, jak i w II RP do 1923 r. Zmarł w Jeżowem w dniu 7 lipca na zakażenie krwi (ołówek kopiowy), wówczas nie było ratunku. Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: Gabriela ur. 1911 r. (nauczycielka w Liceum...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946 (cz. 2)
Po jakimś czasie zdobyliśmy oddzielną izbę z jednym oknem i małą płytą kuchenną. Zaczęła się wegetacja i ciężka praca fizyczna nie przyzwyczajonych często do niej ludzi. Głód, choroby, wyczerpanie, dziesiątkowały ludzi. Nasz malutki braciszek jakoś żył (choć doprawdy nie wiem, jak to się stało, że przetrwał tę podróż), natomiast nasz senior-dziadek, czuł się coraz gorzej. Nie mógł się zaaklimatyzować, był zupełnie załamany. Dokuczały mu różne choroby, nie mógł również znieść tej plagi owadów. Całe ciało miał pokryte ranami, bo drapał się aż do krwi. W niespełna w dwa miesiące od naszego...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946
Będąc na zesłaniu, śpiewaliśmy często tę starą, piękną, polską pieśń, która dawała nam nadzieję, że nasze cierpienia nie pójdą na marne:
„Czy umrzeć nam przyjdzie wśród boju, czy w tajgach Sybiru nam gnić,
z trudu naszego i znoju, Polska powstanie, by żyć!”
Polskie losy na wschodzie
Był rok 1939 – wrzesień. Piękna, słoneczna pogoda. Mieszkaliśmy na stacji kolejowej Perzenkówka przed Lwowem. Ojciec mój pełnił tam funkcję naczelnika stacji, matka zajmowała się dziećmi i domem. Było nas czworo, tj. mój starszy brat Kazimierz, siostra Marysia, która przebywała czasowo w Mielcu u dziadków (dzięki...
Z cyklu: wspomnienia Sybiraków (1)
Zapowiedź wydawnicza
Bystrzyckie Koło Związku Sybiraków przygotowuje trzeci już tom „Wspomnień Sybiraków”. Poprzednie dwa tomu zostały bardzo dobrze przyjęte wśród mieszkańców Ziemi Kłodzkiej, uzyskały też dobre recenzje historyków, tygodników „Polityka”, „Przegląd” a także „Wiedza i Życie”, „Cracovia Leopoldis” i innych. Co najważniejsze - udało się zachować i przekazać relacje świadków i uczestników ważnych wydarzeń XX wieku, a tym samym podtrzymać i przekazać pamięć o ofiarach totalitaryzmów. Publikacja tych wspomnień wpłynęła też aktywizująco na Sybiraków poza Ziemią Kłodzką, a nawet...
Rys historyczny Domu Zakonnego Sióstr Maryi Niepokalanej w Piszkowicach
W 1912 r. Stowarzyszenie Ojczyźniane Kobiet zwróciło się do ks. proboszcza Zahltena w Piszkowicach w sprawie założenia klasztoru. Sekretarz Stowarzyszenia von Steinman życzył sobie, aby w katolickich parafiach były katolickie siostry zakonne, które zajęłyby się potrzebującymi opieki chorymi i starszymi ludźmi. Matka Generalna Cecylia 28 lutego 1912 r. otrzymała zezwolenie od kardynała Koppa na wysłanie sióstr. 17.07.1912r. pierwsze dwie siostry zostały uroczyście wprowadzone do kościoła św. Jana Chrzciciela i przyjęte przez Ks. Proboszcza, towarzyszących kapłanów i licznie zgromadzonych...
Jak Czesi uczcili 70. rocznicę Powstania Styczniowego
Czy wiecie Państwo, że w niedalekim od nas czeskim miasteczku Hradec Kralove byli internowani powstańcy polscy z 1863 r.? Przypomina nam dziś o tym fakcie p. Franciszek Dymczyński z Kłodzka. Z jego to bowiem biblioteki domowej pochodzi przedrukowany poniżej artykuł z 1934 r. "Żywe Pomniki Bohaterstwa - Ostatni z 1863 roku" zamieszczony w wydawnictwie Towarzystwa Przyjaciół Weteranów 1863 r.
PODRÓŻ DO CZECHOSŁOWACJI
We wrześniu 1933 nadeszło pod adresem Tow. Przyjaciół Weteranów pismo Rady Miejskiej w Hradcu Kralovem (Czechosłowacja), zapraszające weteranów na uroczystości, poświęcone...
Historia mojego domu
Gazeta Prowincjonalna nr 1 ze stycznia 2012 roku zainicjowała na swych łamach cykl artykułów pod hasłem „Historia pewnego domu” – temat niezwykle cenny i ważny dla historii naszego miasta. Ze wszech miar słuszna idea skłoni pewnie obywateli Kłodzka do zainteresowania się historią swoich domów, by ich przeszłość nie pozostała anonimowa. Jesteśmy bowiem spadkobiercami wielkiego dorobku ludzi, którzy tworzyli w przeszłości oblicze Kłodzka, miasta, w którym toczy się dziś nasze życie. Zachęcona inicjatywą redaktor Krystyny Oniszczuk-Awiżeń, postanowiłam podjąć temat i opisać dzieje mojego domu;...
Warszawa – było kiedyś w Kłodzku takie kino...
Kino przy ul. Połabskiej w Kłodzku rozpoczęło swą działalność tuż po wojnie, pod koniec 1945 r. Jego pierwszym kierownikiem był Józef Urban, po nim zaś Zygmunt Paszyński (1946-1958). Do pierwszych pracowników kina należeli: bileterka Zofia Górecka (1945-1958), operatorzy W. Borcz (do 1946), J. Pałka (do 1947) i O. Mondschein (do 1961). Prasa z tego okresu informowała o bardzo dużej frekwencji w kinie, czasami zapowiadała też repertuar, np. w ostatnim tygodniu września 1947 r. wyświetlano w kinie „Konika garbuska” – baśń ludową, film produkcji radzieckiej. Program zmieniano w każdy...
Zarys historii jednostek WP na Ziemi Kłodzkiej (1)
1. Działalność 10 DP
2 Armii Wojska Polskiego
Podczas II wojny światowej administrowane powiaty kłodzki i bystrzycki ucierpiały stosunkowo niewiele od działań bezpośrednich, gdyż fala natarcia wojsk radzieckich i polskich przebiegała bardziej na północ. W maju 1945 r. pojawiły się na Ziemii Kłodzkiej pierwsze pododdziały pułku piechoty, który w czasie działań wojennych wchodził w skład 10 dywizji piechoty, która wchodziła
w skład 2 Armii Wojska Polskiego i podporządkowana była dowódcy I Frontu Ukraińskiego Iwana Koniewa. Większość poborowych wcielonych do jednostek dywizji pochodziła z...
I tak było - kawał historii restauracji "Pod Filarami" przy lądeckim Rynku
Restauracja była własnością PSS „Społem” (Powszechniej Spółdzielni Spożywców - przyp. red.) z Bystrzycy Kłodzkiej. Przez wiele lat kierownikiem restauracji była p. Jadwiga Rączkowska a szefem kuchni Tadeusz Rączkowski pełniący również obowiązki z-cy kierownika restauracji. Oboje byli mistrzami w zawodzie kucharz.
W restauracji pracowało nas dwoje, 6 kelnerów, 8 osób w kuchni + rozliczeniowa + sprzątaczka. Razem 18 osób. Organizowaliśmy wesela, dancingi, bale sylwestrowe, imprezy okolicznościowe...W restauracji „Pod Filarami” preferowano kuchnię polską. Specjalnością zakładu były flaczki...
Historia pewnego domu (3) - kamienica "Pod Filarami"
Rynek w Lądku Zdroju zachwyca swą architekturą. Szczególnie cenne są pierzeje: zachodnia i północna, reprezentujące styl barokowy. W domach nr 7-11 i 13-14 podziwiamy podcienia. Dwuarkadowe podcienia w domu nr 7 są renesansowe, z arkadami opartymi na kamiennym słupie, nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. W domu nr 9 zachował się kamienny, renesansowy portal zdobiony przemiennie ułożonymi medalionami z rozetami i boniami diamentowymi, a sień tego domu nakryta została kolebkowym sklepieniem z lunetami naśladującymi późnogotyckie sklepienie sieciowe.
Kiedyś wszystkie domy w rynku posiadały...
Historia pewnego domu (2): Remiza strażacka w Kłodzku
W numerze styczniowym zainaugurowaliśmy nowy cykl historyczny, w którym zajmujemy się przestrzenią historyczno-kulturową jednego miejsca – jednej ulicy, jednego domu. W pierwszym odcinku przybliżone zostały dzieje domu towarowego przy pl. Chrobrego 22 w Kłodzku, a dziś kolejny kłodzki obiekt z dużymi tradycjami – remiza strażacka.
Zapraszam i gorąco zachęcam Czytelników do współtworzenia tego cyklu, w którym będziemy przybliżać dzieje niektórych kamienic bądź ulic w różnych miejscowościach Ziemi Kłodzkiej.
Któż nie zna tego charakterystycznego budynku przy ul. Traugutta. Obiekt ten pełni...
Historia pewnego domu - cz. 1 kilka odsłon kłodzkiego domu towarowego
Zawsze intrygowała mnie przestrzeń historyczno-kulturowa jednego miejsca – jednej ulicy, jednego domu. Ile wiąże się – z tak zawężoną historią – osób, losów rodzinnych, szczęść, radości, wpadków i zmian. Prześledzenie tego jest w zasadzie niewykonalne, a na pewno bardzo trudne w wypadku obiektów o wielowiekowych dziejach. Pozostaje jedynie czasem do ustalenia kilka dat, funkcji, nazwisk – najczęściej nic nam dziś niemówiących ludzi. Zmiany zachodzą też na naszych oczach i stosunkowo niedawne wydarzenia ulegają szybko zapomnieniu.
Ten cykl inicjujemy, by przybliżyć dzieje niektórych kamienic...
- « pierwsza
- ‹ poprzednia
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- …
- następna ›
- ostatnia »