Historia
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. 2)
Wiosną w Raciborskiem, Głubczyckiem, Nyskiem i Kłodzkiem doszło do licznych incydentów. 1 maja 1945 r. do Raciborza przybyły równocześnie polska obsada starostwa oraz zmotoryzowana i uzbrojona czeska grupa operacyjna. Okres niepewności trwał do 12 maja, kiedy to miejscowy radziecki komendant wojenny po otrzymaniu rozkazu przekazania Polakom miasta i prawobrzeżnej części powiatu zmusił Czechów do opuszczenia Raciborza. Nadal jednak niejasna była przyszłość reszty powiatu. Zarówno tam, jak i w sąsiednim Głubczyckiem, pojawiły się trójkolorowe flagi.
W tym samym czasie w Kłodzkiem, przy aktywnej...
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. 1)
Po II wojnie światowej Polska utraciła w sumie ok. 76 tys. km, a jej granice przesunięto 200 km na zachód. Nastąpiło olbrzymie przemieszczenie ludności na tzw. Ziemie Zachodnie i Północne. Te procesy migracyjno- terytorialne dotyczyły również Ziemi Kłodzkiej, na teren której przerzucono 10. Dywizję Piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Ziemia Kłodzka była w obrębie zainteresowań ówczesnych władz Czechosłowacji, które za wszelką cenę chciały przyłączyć ją do swego państwa.
Chodziło zresztą nie tylko o korektę tej części obszrów przygranicznych na korzyść Czechosłowacji. Powojenne siły zbrojne...
Wspomnienie o śp. Marii Drozdowskiej
Moja Ciocia urodziła się 31 stycznia 1919 r. w Jeżowem, woj. podkarpackie, na trasie Nisko-Rzeszów. Rodzice byli nauczycielami, ojciec Wilhelm ur. 1863, matka Helena ur. 1881 r. Mój dziadek miał z pierwszego małżeństwa 5 dzieci. Jego pierwsza żona Emilia zmarła nagle na „hiszpankę” w 1908 r., a w 1910 r. ożenił się z moją babcią. Dziadunio był kierownikiem szkoły zarówno w Galicji w zaborze CK, jak i w II RP do 1923 r. Zmarł w Jeżowem w dniu 7 lipca na zakażenie krwi (ołówek kopiowy), wówczas nie było ratunku. Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: Gabriela ur. 1911 r. (nauczycielka w Liceum...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946 (cz. 2)
Po jakimś czasie zdobyliśmy oddzielną izbę z jednym oknem i małą płytą kuchenną. Zaczęła się wegetacja i ciężka praca fizyczna nie przyzwyczajonych często do niej ludzi. Głód, choroby, wyczerpanie, dziesiątkowały ludzi. Nasz malutki braciszek jakoś żył (choć doprawdy nie wiem, jak to się stało, że przetrwał tę podróż), natomiast nasz senior-dziadek, czuł się coraz gorzej. Nie mógł się zaaklimatyzować, był zupełnie załamany. Dokuczały mu różne choroby, nie mógł również znieść tej plagi owadów. Całe ciało miał pokryte ranami, bo drapał się aż do krwi. W niespełna w dwa miesiące od naszego...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946
Będąc na zesłaniu, śpiewaliśmy często tę starą, piękną, polską pieśń, która dawała nam nadzieję, że nasze cierpienia nie pójdą na marne:
„Czy umrzeć nam przyjdzie wśród boju, czy w tajgach Sybiru nam gnić,
z trudu naszego i znoju, Polska powstanie, by żyć!”
Polskie losy na wschodzie
Był rok 1939 – wrzesień. Piękna, słoneczna pogoda. Mieszkaliśmy na stacji kolejowej Perzenkówka przed Lwowem. Ojciec mój pełnił tam funkcję naczelnika stacji, matka zajmowała się dziećmi i domem. Było nas czworo, tj. mój starszy brat Kazimierz, siostra Marysia, która przebywała czasowo w Mielcu u dziadków (dzięki...
Z cyklu: wspomnienia Sybiraków (1)
Zapowiedź wydawnicza
Bystrzyckie Koło Związku Sybiraków przygotowuje trzeci już tom „Wspomnień Sybiraków”. Poprzednie dwa tomu zostały bardzo dobrze przyjęte wśród mieszkańców Ziemi Kłodzkiej, uzyskały też dobre recenzje historyków, tygodników „Polityka”, „Przegląd” a także „Wiedza i Życie”, „Cracovia Leopoldis” i innych. Co najważniejsze - udało się zachować i przekazać relacje świadków i uczestników ważnych wydarzeń XX wieku, a tym samym podtrzymać i przekazać pamięć o ofiarach totalitaryzmów. Publikacja tych wspomnień wpłynęła też aktywizująco na Sybiraków poza Ziemią Kłodzką, a nawet...
Rys historyczny Domu Zakonnego Sióstr Maryi Niepokalanej w Piszkowicach
W 1912 r. Stowarzyszenie Ojczyźniane Kobiet zwróciło się do ks. proboszcza Zahltena w Piszkowicach w sprawie założenia klasztoru. Sekretarz Stowarzyszenia von Steinman życzył sobie, aby w katolickich parafiach były katolickie siostry zakonne, które zajęłyby się potrzebującymi opieki chorymi i starszymi ludźmi. Matka Generalna Cecylia 28 lutego 1912 r. otrzymała zezwolenie od kardynała Koppa na wysłanie sióstr. 17.07.1912r. pierwsze dwie siostry zostały uroczyście wprowadzone do kościoła św. Jana Chrzciciela i przyjęte przez Ks. Proboszcza, towarzyszących kapłanów i licznie zgromadzonych...
Jak Czesi uczcili 70. rocznicę Powstania Styczniowego
Czy wiecie Państwo, że w niedalekim od nas czeskim miasteczku Hradec Kralove byli internowani powstańcy polscy z 1863 r.? Przypomina nam dziś o tym fakcie p. Franciszek Dymczyński z Kłodzka. Z jego to bowiem biblioteki domowej pochodzi przedrukowany poniżej artykuł z 1934 r. "Żywe Pomniki Bohaterstwa - Ostatni z 1863 roku" zamieszczony w wydawnictwie Towarzystwa Przyjaciół Weteranów 1863 r.
PODRÓŻ DO CZECHOSŁOWACJI
We wrześniu 1933 nadeszło pod adresem Tow. Przyjaciół Weteranów pismo Rady Miejskiej w Hradcu Kralovem (Czechosłowacja), zapraszające weteranów na uroczystości, poświęcone...
Historia mojego domu
Gazeta Prowincjonalna nr 1 ze stycznia 2012 roku zainicjowała na swych łamach cykl artykułów pod hasłem „Historia pewnego domu” – temat niezwykle cenny i ważny dla historii naszego miasta. Ze wszech miar słuszna idea skłoni pewnie obywateli Kłodzka do zainteresowania się historią swoich domów, by ich przeszłość nie pozostała anonimowa. Jesteśmy bowiem spadkobiercami wielkiego dorobku ludzi, którzy tworzyli w przeszłości oblicze Kłodzka, miasta, w którym toczy się dziś nasze życie. Zachęcona inicjatywą redaktor Krystyny Oniszczuk-Awiżeń, postanowiłam podjąć temat i opisać dzieje mojego domu;...
Warszawa – było kiedyś w Kłodzku takie kino...
Kino przy ul. Połabskiej w Kłodzku rozpoczęło swą działalność tuż po wojnie, pod koniec 1945 r. Jego pierwszym kierownikiem był Józef Urban, po nim zaś Zygmunt Paszyński (1946-1958). Do pierwszych pracowników kina należeli: bileterka Zofia Górecka (1945-1958), operatorzy W. Borcz (do 1946), J. Pałka (do 1947) i O. Mondschein (do 1961). Prasa z tego okresu informowała o bardzo dużej frekwencji w kinie, czasami zapowiadała też repertuar, np. w ostatnim tygodniu września 1947 r. wyświetlano w kinie „Konika garbuska” – baśń ludową, film produkcji radzieckiej. Program zmieniano w każdy...
Zarys historii jednostek WP na Ziemi Kłodzkiej (1)
1. Działalność 10 DP
2 Armii Wojska Polskiego
Podczas II wojny światowej administrowane powiaty kłodzki i bystrzycki ucierpiały stosunkowo niewiele od działań bezpośrednich, gdyż fala natarcia wojsk radzieckich i polskich przebiegała bardziej na północ. W maju 1945 r. pojawiły się na Ziemii Kłodzkiej pierwsze pododdziały pułku piechoty, który w czasie działań wojennych wchodził w skład 10 dywizji piechoty, która wchodziła
w skład 2 Armii Wojska Polskiego i podporządkowana była dowódcy I Frontu Ukraińskiego Iwana Koniewa. Większość poborowych wcielonych do jednostek dywizji pochodziła z...
I tak było - kawał historii restauracji "Pod Filarami" przy lądeckim Rynku
Restauracja była własnością PSS „Społem” (Powszechniej Spółdzielni Spożywców - przyp. red.) z Bystrzycy Kłodzkiej. Przez wiele lat kierownikiem restauracji była p. Jadwiga Rączkowska a szefem kuchni Tadeusz Rączkowski pełniący również obowiązki z-cy kierownika restauracji. Oboje byli mistrzami w zawodzie kucharz.
W restauracji pracowało nas dwoje, 6 kelnerów, 8 osób w kuchni + rozliczeniowa + sprzątaczka. Razem 18 osób. Organizowaliśmy wesela, dancingi, bale sylwestrowe, imprezy okolicznościowe...W restauracji „Pod Filarami” preferowano kuchnię polską. Specjalnością zakładu były flaczki...
Historia pewnego domu (3) - kamienica "Pod Filarami"
Rynek w Lądku Zdroju zachwyca swą architekturą. Szczególnie cenne są pierzeje: zachodnia i północna, reprezentujące styl barokowy. W domach nr 7-11 i 13-14 podziwiamy podcienia. Dwuarkadowe podcienia w domu nr 7 są renesansowe, z arkadami opartymi na kamiennym słupie, nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. W domu nr 9 zachował się kamienny, renesansowy portal zdobiony przemiennie ułożonymi medalionami z rozetami i boniami diamentowymi, a sień tego domu nakryta została kolebkowym sklepieniem z lunetami naśladującymi późnogotyckie sklepienie sieciowe.
Kiedyś wszystkie domy w rynku posiadały...
Historia pewnego domu (2): Remiza strażacka w Kłodzku
W numerze styczniowym zainaugurowaliśmy nowy cykl historyczny, w którym zajmujemy się przestrzenią historyczno-kulturową jednego miejsca – jednej ulicy, jednego domu. W pierwszym odcinku przybliżone zostały dzieje domu towarowego przy pl. Chrobrego 22 w Kłodzku, a dziś kolejny kłodzki obiekt z dużymi tradycjami – remiza strażacka.
Zapraszam i gorąco zachęcam Czytelników do współtworzenia tego cyklu, w którym będziemy przybliżać dzieje niektórych kamienic bądź ulic w różnych miejscowościach Ziemi Kłodzkiej.
Któż nie zna tego charakterystycznego budynku przy ul. Traugutta. Obiekt ten pełni...
Historia pewnego domu - cz. 1 kilka odsłon kłodzkiego domu towarowego
Zawsze intrygowała mnie przestrzeń historyczno-kulturowa jednego miejsca – jednej ulicy, jednego domu. Ile wiąże się – z tak zawężoną historią – osób, losów rodzinnych, szczęść, radości, wpadków i zmian. Prześledzenie tego jest w zasadzie niewykonalne, a na pewno bardzo trudne w wypadku obiektów o wielowiekowych dziejach. Pozostaje jedynie czasem do ustalenia kilka dat, funkcji, nazwisk – najczęściej nic nam dziś niemówiących ludzi. Zmiany zachodzą też na naszych oczach i stosunkowo niedawne wydarzenia ulegają szybko zapomnieniu.
Ten cykl inicjujemy, by przybliżyć dzieje niektórych kamienic...
Bateria nad Pasterką - kolejny zapomniany fort na Ziemi Kłodzkiej (cz. III)
Jak powstała i jak wyglądała fortyfikacja koło Małego Szczelińca? Fort pochodzi z lat 1790-1795 i był używany do ok. 1807 r. Nic na jego temat nie wspomniał Franz Pabel – przewodnik i pomocnik majora Bonawentury von Raucha w swoich wydanych pięćdziesiąt lat później wspomnieniach zatytułowanych Kurze Geschichte des Bekanntwerdung und Anlagen-Einrichtung der Heuscheuer. Mitgebeilt von Heuscheuerfürer Schulzen Franz Pabel (Krótka historia rozsławienia oraz ułatwienia zwiedzania Szczelińca. We wspomnieniach przewodnika po Szczelińcu, sołtysa Franza Pabla). Zostały one opublikowane po raz pierwszy...
Bateria nad Pasterką - kolejny zapomniany fort na Ziemi Kłodzkiej (cz. 2)
Kiedy w oczekiwaniu na kolację siedzieliśmy w schronisku, dotarli tam jeszcze dwaj goście, jak się potem okazało, zakochani w Pasterce i okolicach mieszkańcy Łodzi. Kiedy słysząc ich opowieści włączyliśmy się do rozmowy i powiedzieliśmy, czego szukamy – stwierdzili, że o niczym takim nie słyszeli i niczego takiego nie ma. Wtedy pokazałem szkice. W końcu, po historiach o Pasterce, nieistniejących już wodospadach Pośny i wyludnionym Karłówku, jeden z gości, Marek Kośka, przypomniał sobie, że kilka lat wcześniej w poszukiwaniu jagód trafił na wały ziemne w okolicach kamieniołomu.
Postanowiłem,...
Kartki z historii Polanicy 1347-2011 (cz.4)
5 lat temu – 2006 15 lutego – wydanie przez Towarzystwo Miłośników Polanicy książki Polanica Zdrój wczoraj i dziś pod red. Henryka Grzybowskiego (t. 1) i Krystyny Jazienickiej-Wytyczak (t. 2)
3 maja – odsłonięcie obelisku papieża Jana Pawła II koło SCM
21 maja – poświęcenie nowych dzwonów w parafii Wniebowzięcia NMP
29 sierpnia – otwarcie wystawy TMP „Polanica Zdrój wczoraj i dziś”
1 września – pobłogosławienie obelisku i tablicy na d. cmentarzu ewang.
14 grudnia – otwarcie wystawy „Źródlana przeszłość, mineralna przyszłość”
2011
19 marca – charter młodzieżowych klubów rotariańskich Rotaract...
Bateria nad Pasterką - kolejny zapomniany fort na Ziemi Kłodzkiej (cz.1)
Pół roku temu Czytelnicy „Gazety Prowincjonalnej” mogli przeczytać o nieznanym dotąd blokhauzie z 1778 r. w Szalejowie Górnym, dzieje którego to fortu zatarły się w pamięci pokoleń na tyle, że był już zapomniany co najmniej od połowy XIX w.
Kolejnym takim zapomnianym obiektem, pochodzącym jednak z okresu nieco późniejszego, a więc z lat 1790–1795, kiedy to zbudowano system znanych powszechnie umocnień na Ziemi Kłodzkiej, jest Bateria nad Pasterką (oryg. Batterie bei Passendorf). Skoro Fort Oberschwedelsdorf został zlokalizowany, nie było powodu, by i ta fortyfikacja czekała jeszcze na swoje...
Kartki z historii Polanicy 1347-2011 (cz.3)
10 lat temu – 2001 – 3 lutego – inauguracja działalności Galerii Sztuki MCK wystawą grafiki Mirosławy Bernat,
20 kwietnia – otwarcie internatu Regionalnej Szkoły Turystycznej;
15 czerwca – jubileusz 50. lecia uruchomienia szpitala;
22 lipca – odsłonięcie czterech tabliczek przypominających powódź 1998 r.;
9 września – zakończenie popowodziowej odbudowy miasta mszą św. celebrowaną dla ok. 1000 osób przez ks. kard. H. Gulbinowicza;
19 września – oddanie do użytku po odbudowie 2 mostów i drogi w Piekielnej Dolinie;
przekształcenie Szkoły Podstawowej nr 3 w szkołę niepubliczną Stowarzyszenia „...
Kartki z historii Polanicy 1347-2011 (cz. 2)
90 lat temu – 7 marca 1921 – powołanie katolickiego związku czeladników Rodziny Kolpinga,
85 lat temu – 14 czerwca 1926 – poświęcenie szpitala po odbudowie po pożarze z dobudowanym prawym skrzydłem
65 lat temu – 1946 –
luty – mianowanie pierwszego dyrektora szpitala, dra Czesława Ślisza;
12 maja – uruchomienie biblioteki szkolnej w szkole na Sokołówce;
19 maja – miasto otrzymało nową, polską nazwę – Polanica Zdrój (zarządzenie z 7 maja); czerwiec – pierwsza wizytacja pasterska przez administratora apostolskiego ks. Karola Milika,
11 października – ukonstytuowanie się Miejskiej Rady Narodowej...
Notgeldy - pieniądz zastępczy (4)
Rzadkość – notgeldy polskie. Pieniądz zastępczy emitowano głównie w Niemczech w latach 1914-1924, w Austrii od 1919 r. Niekiedy na Górnym Śląsku (np. gmina Kunzendorf/Kończyce, dziś dzielnica Zabrza) bony były dwujęzyczne, niemiecko-polskie, gdzie określano je jako „pieniądz namiastkowy”. Od kiedy w 1915 r. Niemcy zajęły polskie tereny dawnego zaboru rosyjskiego oraz litewskie i łotewskie, do obiegu wszedł tam bon Fünfzig Kopeken wydany przez Wschodni Bank dla Handlu i Rzemiosła w Poznaniu, na którego rewersie były napisy w trzech językach, w tym napis po polsku: “Wykaz kasy pożyczkowej....
Notgeldy - pieniądz zastępczy (3)
Inaczej postąpił projektant notgeldu kudowskiego drukowanego przez firmę o stuletniej tradycji, Johanna Friedricha Steinkopfa ze Stuttgartu. Piękny, kolorowy bon nominowany na 25 pf przedstawiający utrzymany w stylu secesyjnym wizerunek nagiej kobiety korzystającej z kąpieli w tryskającym źródle opatrzył on napisem Bad Kudowa. Erstes Herz- u. Nerven-Heilbad des Ostens – Kudowa Zdrój. Pierwsze uzdrowisko chorób serca i nerwów Wschodu). Ponadto uwagami: Einlösung folgt i. d. Gmde Kasse Bad Kudowa innerhalb 3 Monaten nach örtsübl. Bekanntmachung – Wykup w kasie gminnej Kudowy Zdroju nastąpi w...
Notgeldy - pieniądz zastępczy (2)
Oto kilka przykładów pieniądza zastępczego na Ziemi Kłodzkiej.
Bony emitowane przez Polanicę mają dwie wersje: czerwono-czarną lub niebiesko-czarną – na białym tle. Wykonane zostały przez drukarnię Ludwiga Schirmera z Kłodzka. Prosty, elegancki bon o wartości 75 pf, w awersie opatrzony był napisem Notgeld der Gemeinde Altheide in Schlesien. Gültig bis Abruf – Notgeld gminy Polanica na Śląsku. Ważne do odwołania i przynosił widok wyrobów huty szkła kryształowego – rżniętej w krysztale karafki i kielicha, na rewersie widok samej huty (kilka lat wcześniej wybudowanej, a kilka lat temu...
W hołdzie Sybirakom
W rocznicę wkroczenia Armii Czerwonej na Kresy Wschodnie w Szymbarku odbyły się uroczystości związane z upamiętnieniem wydarzeń z 1939 roku. Dzień 17 września ustanowiono Dniem Sybiraka na pamiątkę masowych zesłań polskiej ludności na Syberię. Już po raz siódmy w Szymbarku, odbyło się spotkanie świadków sowieckiej represji z okresu II wojny światowej. Jak co roku w to szczególne miejsce zjechało wiele osób, które przeżyły koszmar tamtych dni oraz członkowie ich rodzin i przedstawiciele władz. W tegorocznych obchodach uczestniczył również wójt Gminy Nowa Ruda Sławomir Karwowski,...
- « pierwsza
- ‹ poprzednia
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- …
- następna ›
- ostatnia »