Historia
Materialne formy upamiętniania na terytorium Rosji polskich ofiar terroru państwowego (cz.2)
Spróbujemy dokonać kilku podsumowujących obserwacji nad stanem polsko-rosyjskiej pamięci o radzieckim terrorze, która ukształtowała się w okresie piętnastu lat, jakie minęły od otwarcia tych kompleksów. Pierwsza: polska pamięć – aktywna i ogólnonarodowa daje impuls i wymusza ożywienie rosyjskiej pamięci o masowym terrorze, zmuszając rosyjskie społeczeństwo do wspominania i o swoich obywatelach (później napotkamy jeszcze raz tę inicjującą rolę polskiej pamięci). Druga: najbardziej bolesny punkt (sprawa katyńska) nie znalazł ogólnego zrozumienia i nie utrwalił się w zbiorowej pamięci. W ciągu...
Dziś Stawy Biskupie - a dawniej Świątynia Leśna
Okolice Lądka Zdroju są dla kuracjuszy dodatkową atrakcją. I to od wieków. Przybywając do kurortu czas upływa nie tylko na kąpielach, ale też na zdrowotnych spacerach. Jednym z częściej dowiedzanych miejsc są obecnie Stawy Biskupie, skąd dalej można dotrzeć do źródełka św. Jadwigi i do arboretum. Teren przy stawach lądeccy gospodarze słusznie zaczęli wykorzystywać na organizację różnych imprez muzycznych, plenerowych. Ostatnio np. w sierpniu miał tam miejsce I Przegląd Piosenki Rosyjskiej.
Tereny te przed wiekami były także ulubionym miejscem spacerów kuracjuszy. To tu właśnie stała...
Obchody rocznicy Nocy Kryształowej
W gronie osób i instytucji powstał pomysł uczczenia, porządnego i godnego, 75 rocznicy Nocy Kryształowej w Kłodzku. Wiadomo, że w naszym mieście właśnie w czasie jej trwania została przez hitlerowców spalona piękna synagoga. Dziś miejsce po niej straszy zaniedbaniem, a pamiątkowy obelisk został kompletnie zapomniany.
W czwartek 7 listopada odbędzie się spotkanie upamiętniające to smutne wydarzenie. Prosimy o sugestie, co powinno się składać na przedsięwzięcie, żeby je dobrze przeprowadzić. Ważnym zamiarem organizatorów jest uporządkowanie terenu, postawienie stałej tablicy informacyjnej oraz...
Materialne formy upamiętniania na terytorium Rosji polskich ofiar terroru państwowego
Istniejąca obecnie w Rosji i w Polsce pamięć o radzieckim terrorze państwowym skierowanym przeciw Polakom, jest szczególnym przypadkiem pamięci historycznej. Tematem niniejszego opracowania jest materialne urzeczywistnienie tej pamięci, które ujawniło się na przestrzeni ponad dwudziestu lat na terytorium Rosji.
Opracowanie oparte jest na materiałach Wirtualnego Muzeum Gułagu (prowadzonego przez CNI „Memoriał”, Sankt Petersburg) i wspólnego projektu CNI „Memoriał” i Konsulatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w Sankt Petersburgu – „Miejsca polskiej pamięci o ofiarach radzieckiego terroru na...
Wspomnienia z zesłania (cz. 3)
Powrót do Polski
Ale przyszedł czas, aby wyjechać stamtąd. Znów transport, wagony towarowe, kryte, ale do przewozu bydła. Trochę wyczyszczone. Z podwójnymi pryczami, piętrowe. Na środku wagonu piecyk, tak zwana koza, z kominem przez dach. W kącie wycięto otwór w podłodze, to była ubikacja. I to wszystko. Jechaliśmy tak tygodniami, bo trzeba było przepuszczać inne transporty. Czasem stawał pociąg w polu lub zrujnowanej miejscowości. Czasem udało się zdobyć trochę wody, opału lub żywności. Przydział żywności był nieregularny, ale jak był, to na przykład solone ryby. Perfidia. Przecież brakowało...
W hołdzie Polakom pomordowanym przez ukraińskich nacjonalistów
22 czerwca 2013 roku w Kłodzku odbyła się uroczystość w 70. rocznicę ludobójstwa Polaków na Kresach Wschodnich.
Były poczty sztandarowe, była msza koncelebrowana przez ks. T. Isakowicza-Zaleskiego w kościele p.w. WNMP w intencji Polaków pomordowanych na Kresach Wschodnich, uroczystość przy Pomniku
w Parku Strażackim, występ „Lutni, spotkanie z udziałem gości w auli Gimnazjum im. Wł. Reymonta wraz z poczęstunkiem i możliwością nabycia „kulikowskiego chleba” .
Należy pamiętać, szczególnie dlatego, by nigdy już takie ludobójstwo się nie powtórzyło. Ani na Kresach Wschodnich, ani nigdzie, na...
Wspomnienia z zesłania (cz. 2)
Rodzina ojca była też z tych stron. Dziadek ze strony ojca też wyjechał do Ameryki, ale ponoć tam zginął bez żadnych wieści w jakich okolicznościach. Babcia chyba tam zmarła. Rodzina ojca, która przybyła na Podole do Jazłowca to: siostra Helena i bracia Stanisław i Władysław Guzikowie. Tam gdzie osiedliła się moja rodzina to Przedmieście, nazwa tymczasowa, tak mam w metryce urodzenia. Kto ich do tego namówił? Trudno zweryfikować. Można sądzić, że jakieś wiadomości docierały tam. Żyli tam Polacy, Ukraińcy i chyba Niemcy. Najmłodszy syn, Władysław Guzik, to mój przyszły ojciec. Były to lata,...
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz.5)
W dniu 13 czerwca rząd polski wystosował następną, jeszcze ostrzejszą
w tonie notę. Tego samego dnia wystąpił przed mikrofonami polskiego radia sekretarz stanu MSZ Vlado Clementis, informując o zamiarze wystąpienia rządu Czechosłowacji do Sprzymierzonych z propozycjami korekt granicznych w Kłodzkiem, Raciborskiem i Głubczyckiem. Oddziały czechosłowackie otrzymały rozkaz opuszczenia Raciborskiego do godziny 18.00 dnia 15 czerwca. Mimo to Warszawa tego samego dnia wystosowała pod adresem Pragi 24-godzinne ultimatum, żądając wycofania z Zaolzia czechosłowackiej administracji, policji i wojska....
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz.4)
Adam Kuhnen opisuje równiez incydent, jaki wynikł z powodu lądowania zwiadowczego samolotu czeskiego typu “Storch”, który przekroczyl granice w okolicy Wałbrzycha, próbując lądować w kilku miejscach: “... po pokonaniu trzech rund wokół twierdzy kłodzkiej i po obstrzale przez żołnierzy będacych na polu gospodarstwa nastąpiło przymusowe lądowanie na obecnym czołgowisku, przy szosie prowadzącej do Nysy od strony wsi Jaszkowa Dolna. Po ogłoszonym alarmie w 27. pp na miejsce zatrzymania skierowano pluton żołnierzy celem zabezpieczenia zatrzymanego obiektu, natomiast dowódca pułku przesłał do MON-...
Jan Liwacz - twórca napisu „Arbeit...
Szanowni Państwo, chcieliśmy przekazać, że forumowiczom z gminy Bystrzyca Kłodzka udało się odnieść sukces historyczno-organizacyjny. Mianowicie w grudniu 2011 roku na nowo zrewitalizowanym rynku w Bystrzycy Kłodzkiej pojawiła się tablica ku pamięci p. Jana Liwacza, mistrza kowalstwa art., który po przeżyciu niemieckiego obozu śmierci w Oświęcimiu przybył do Bystrzycy Kł., gdzie mieszkał i zmarł. Znany jest z tego, że jest twórcą szyderczego napisu „Arbeit macht frei...”, w którym w wyniku akcji sabotażu i dezaprobaty odwrócił literę B i odtąd jej mały brzuszek jest na dole.
Tablica na...
Z cyklu: wspomnienia z Syberii - Wspomnienia z zesłania
Trochę historii
Pojawiłem się na tym świecie w marcu 1936 roku na przedmieściu Jazłowca. Podole – Kresy; ileż wspomnień, ile wzruszeń, ile tragedii. Pisali o tym: Wincenty Pol, Henryk Sienkiewicz i nie tak dawno Melchior Wańkowicz. Ziemie nadane przez Kazimierza Wielkiego rodom Buczackich i Jazłowieckich. Powstały tu osady i zamki. W Jazłowcu na skarpie powstała twierdza z kamienia, tak dobrze umocniona, że nie zdobyta nigdy przez Turków czy Tatarów. Ciągłe niepokoje, najazdy, rabunki, powodowały to, że budowano przedtem z drewna, a potem z kamienia, zamki, osady czy dwory szlacheckie, tak...
Z cyklu: wspomnienia z Syberii - Nadzieja (Polacy na Jeniseju) - cz. 3
Ich miłość umacniała się. Marian wszedł do rodziny Skorochinych. Był tam ceniony – za zgodny charakter, chęć pomocy, zaradność, uprzejme odnoszenie się do innych ludzi, a zwłaszcza do żony. Marzył o dziecku. I akurat wtedy zaczął się w ZSRR okres przemian, mówiło się o możliwości powrotu. Marian Karłowicz był w rozterce – Lidia nosiła pod sercem jego dziecko. Decydujący okazał się list od matki Mariana – zapraszała ich oboje do siebie, do rodzinnego domu. Wszyscy marzyli o spotkaniu. Jechać trzeba było przez Krasnojarsk. Odważna Lidia spakowała się i pożegnała z bliskimi. Jechała daleko -...
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. III)
Jak to się odbywało na najniższych szczeblach, mowią wpomnienia Michała Kutny (których część jest niestety nieczytelna), żołnierza 29. pułku piechoty 10. Dywizji Piechoty/.
Pisze on:
„... po forsownym marszu do kraju spod czeskiej Pragi I batalion zatrzymał się na kilka dni w Głuszycy, a moja drużyna CKM otrzymała zadanie ochrony obiektu byłego obozu koncentracyjnego, gdzie obecnie, bez śladu tamtych dni, znajduje się stadiom sportowy. Po penetracji terenu przez oficerów i ustaleniu granicu południowej w tym rejonie, batalion otrzymał zadanie - obstawić granicę. Moja pięcioosobowa drużyna...
Wspomnienia z Syberii - Nadzieja (Polacy na Jeniseju) - cz.2
Mieliśmy okazję pracować ze spisami zesłańców politycznych (Polaków)
w obwodzie ancifierowskim guberni jenisejskiej, którzy w roku 1866 byli pod nadzorem policji. Wśród nazwisk zesłańców natrafiliśmy na nazwiska: Michał Majewskij, Józef Ostaszewskij, Alfred Wasniewskij, Julian Mazawieckij, Władisław Cziernawskij, Karł Zielinskij, Matwiej Malinowskij. Znajdują się tutaj uwagi zapisane ręką policjantów: skąd pochodzi dana osoba, gdzie wcześniej przebywał na zesłaniu, cechy charakteru, a nawet zachowanie („Prowadził się całkiem dobrze”, „Prowadził się nagannie”). Udało się nam na przykład...
Z majowych wspomnień
1 MAJA - święto państwowe, ludzi pracy, czczone z wielkim pietyzmem przez dawne władze, szczególnie w państwach socjalistycznych. Żelaznym punktem programu był zawsze pochód organizowany przez Front Jedności Narodowej (PZPR) - miał pokazać radość, swobodę i bogactwo. Szły obowiązkowo prezentacje wszystkich zakładów i szkół wraz z przewodnią siłą narodu jakim był PZPR. Dla społeczeństwa był to wolny dzień od pracy (dawniej każda sobota była pracująca). Uroczystość poprzedzona była często czynami społecznymi (partyjnymi).
Na zdjęciach w gazecie pochody 1-majowe w Kłodzku z lat 1960-1975.
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. 3)
Podobne działania podejmował również niemiecki dyrektor Okręgowych Sieci Elektrycznych.
Szaber i rabunki były wówczas na Ziemiach Odzyskanych zjawiskiem powszechnym. Na południowej granicy w pierwszych tygodniach po zakończeniu wojny dodatkowo sprzyjała temu niepewność co do politycznej przyszłości tych ziem. Zdemilitaryzowani byli także lokalni dowódcy radzieccy.
W Kłodzkiem polska grupa operacyjna przybyła 17 maja, lecz władzę mogła przejąć dopiero 3 czerwca. W prasie z lipca 1945 r. pojawiła się informacja, że 2 czerwca 1945 r. do Kłodzka miały wjechać 2 ciężarówki z 60. czeskimi...
Nadzieja (Polacy na Jeniseju) - cz. 1
Syberia, nazywana już w XIX wieku więzieniem bez krat, w wieku XX znów stała się dla Polaków miejscem zsyłek. Nic dziwnego, że sam dźwięk słowa „Sybir” wywołuje u Polaków skojarzenia związane z męczeństwem narodu polskiego.
W Jenisejsku, na przestrzeni całej jego historii, przebywało wielu zesłańców – ludzi niewygodnych dla władz, ludzi którzy odcisnęli swoje piętno w historii miasta.
W naszym mieście działają różne stowarzyszenia kulturalne i narodowościowe, w tym stowarzyszenie potomków polskich zesłańców. Ja i opiekunki niniejszej pracy jesteśmy potomkami Polaków, niegdyś zesłanych do...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946 (cz. 4)
Zaś śmierć braciszka opisałam w wierszu pod tytułem:
On nie doczekał
Jak dobrze pomnę tę piękną noc
zrodzoną z cudu przyrody.
W noc tę pogodną,
śmierć nieubłagana
stała u naszej zagrody.
Mróz był siarczysty,
cisza panowała wokół
śpiącej już wioski.
Księżyc na niebie roztaczał swe koło
i patrzył wzrokiem beztroskim.
Cisza okrutna, nieprzerwana była
w ubogiej naszej chatce
Główka braciszka
sztywnie się skłoniła
na ręce zbolałej matce.
Po chwili ciszę tę słowa
matczyne przerwały,
One to z bólem niewypowiedzianym,
głęboko w serce wnikały:
„Odchodzisz synku
i pozostawiasz rodzinny
swój zakątek, a...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946 (cz. 3)
Wkrótce jeszcze jedno nieszczęście mnie spotkało – brat Kazik został aresztowany. Otóż dokonał on kradzieży chleba, którego stale mu brakowało, był głodny, ale nie brano tego pod uwagę. Nawet młodociany wiek, miał wówczas 15 lat, nie uchronił go przed więzieniem. Został skazany na dwa lata pozbawienia wolności. Chodziłam pod gmach więzienia często, ale widzeń nie było.
Pamiętam, jak raz pędzono więźniów i w tej kolumnie widziałam mojego brata. Był bardzo wymizerowany, zgarbiony, nie patrzył na nikogo, nie widział mnie. Stałam i patrzyłam, wychylając się zza muru, by mnie nie dostrzegli...
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. 2)
Wiosną w Raciborskiem, Głubczyckiem, Nyskiem i Kłodzkiem doszło do licznych incydentów. 1 maja 1945 r. do Raciborza przybyły równocześnie polska obsada starostwa oraz zmotoryzowana i uzbrojona czeska grupa operacyjna. Okres niepewności trwał do 12 maja, kiedy to miejscowy radziecki komendant wojenny po otrzymaniu rozkazu przekazania Polakom miasta i prawobrzeżnej części powiatu zmusił Czechów do opuszczenia Raciborza. Nadal jednak niejasna była przyszłość reszty powiatu. Zarówno tam, jak i w sąsiednim Głubczyckiem, pojawiły się trójkolorowe flagi.
W tym samym czasie w Kłodzkiem, przy aktywnej...
Konflikt graniczny polsko-czechosłowacki w latach 1945-1947 (cz. 1)
Po II wojnie światowej Polska utraciła w sumie ok. 76 tys. km, a jej granice przesunięto 200 km na zachód. Nastąpiło olbrzymie przemieszczenie ludności na tzw. Ziemie Zachodnie i Północne. Te procesy migracyjno- terytorialne dotyczyły również Ziemi Kłodzkiej, na teren której przerzucono 10. Dywizję Piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Ziemia Kłodzka była w obrębie zainteresowań ówczesnych władz Czechosłowacji, które za wszelką cenę chciały przyłączyć ją do swego państwa.
Chodziło zresztą nie tylko o korektę tej części obszrów przygranicznych na korzyść Czechosłowacji. Powojenne siły zbrojne...
Wspomnienie o śp. Marii Drozdowskiej
Moja Ciocia urodziła się 31 stycznia 1919 r. w Jeżowem, woj. podkarpackie, na trasie Nisko-Rzeszów. Rodzice byli nauczycielami, ojciec Wilhelm ur. 1863, matka Helena ur. 1881 r. Mój dziadek miał z pierwszego małżeństwa 5 dzieci. Jego pierwsza żona Emilia zmarła nagle na „hiszpankę” w 1908 r., a w 1910 r. ożenił się z moją babcią. Dziadunio był kierownikiem szkoły zarówno w Galicji w zaborze CK, jak i w II RP do 1923 r. Zmarł w Jeżowem w dniu 7 lipca na zakażenie krwi (ołówek kopiowy), wówczas nie było ratunku. Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: Gabriela ur. 1911 r. (nauczycielka w Liceum...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946 (cz. 2)
Po jakimś czasie zdobyliśmy oddzielną izbę z jednym oknem i małą płytą kuchenną. Zaczęła się wegetacja i ciężka praca fizyczna nie przyzwyczajonych często do niej ludzi. Głód, choroby, wyczerpanie, dziesiątkowały ludzi. Nasz malutki braciszek jakoś żył (choć doprawdy nie wiem, jak to się stało, że przetrwał tę podróż), natomiast nasz senior-dziadek, czuł się coraz gorzej. Nie mógł się zaaklimatyzować, był zupełnie załamany. Dokuczały mu różne choroby, nie mógł również znieść tej plagi owadów. Całe ciało miał pokryte ranami, bo drapał się aż do krwi. W niespełna w dwa miesiące od naszego...
Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię w latach 1940-1946
Będąc na zesłaniu, śpiewaliśmy często tę starą, piękną, polską pieśń, która dawała nam nadzieję, że nasze cierpienia nie pójdą na marne:
„Czy umrzeć nam przyjdzie wśród boju, czy w tajgach Sybiru nam gnić,
z trudu naszego i znoju, Polska powstanie, by żyć!”
Polskie losy na wschodzie
Był rok 1939 – wrzesień. Piękna, słoneczna pogoda. Mieszkaliśmy na stacji kolejowej Perzenkówka przed Lwowem. Ojciec mój pełnił tam funkcję naczelnika stacji, matka zajmowała się dziećmi i domem. Było nas czworo, tj. mój starszy brat Kazimierz, siostra Marysia, która przebywała czasowo w Mielcu u dziadków (dzięki...
Z cyklu: wspomnienia Sybiraków (1)
Zapowiedź wydawnicza
Bystrzyckie Koło Związku Sybiraków przygotowuje trzeci już tom „Wspomnień Sybiraków”. Poprzednie dwa tomu zostały bardzo dobrze przyjęte wśród mieszkańców Ziemi Kłodzkiej, uzyskały też dobre recenzje historyków, tygodników „Polityka”, „Przegląd” a także „Wiedza i Życie”, „Cracovia Leopoldis” i innych. Co najważniejsze - udało się zachować i przekazać relacje świadków i uczestników ważnych wydarzeń XX wieku, a tym samym podtrzymać i przekazać pamięć o ofiarach totalitaryzmów. Publikacja tych wspomnień wpłynęła też aktywizująco na Sybiraków poza Ziemią Kłodzką, a nawet...
- « pierwsza
- ‹ poprzednia
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- …
- następna ›
- ostatnia »