Aktualne: Bieżące wydanie

Jak co roku przylatują zwiastując wiosnę… Docierają do swoich starych gniazd lub tworzą nowe. Co roku sprawdzamy czy przyleciały już bociany, zaglądając do Zamku Sarny – tam bowiem od lat mają swoje gniazdo. Tym razem natknęliśmy się na taki oto widok w Szczytnej. Bocian na szczycie lampy – na osiedle Słoneczna. Czy odpoczynek przed dalszą podróżą? Czy też szukanie miejsca na gniazdo?
Podobno, na Ziemi Kłodzkiej łączna liczba stwierdzonych dotąd stanowisk bociana wynosi 18, zaś liczba gniazd 23.
Krystyna i Mirosław Awiżeń




A to w związku z wystawą tegoż Klubu pt. „W podróży”.
Zwyczajne – bo jak w Podróży, to w podróży. Szczególnie, gdy do kłodzkiego Klubu należą również artyści z Bystrzycy Kłodzkiej. I z Lądka Zdroju też. I z innych miejscowości Ziemi Kłodzkiej. A wystawa, która zawitała do Bystrzycy Kłodzkiej i zagościła w Muzeum od 28 marca 2025 r. – będzie gościć jeszcze przez kwiecień.
Byliśmy, obrazy warto powtórnie pooglądać, przypomnieć sobie z wystawy kłodzkiej, ale głównie dlatego byliśmy, żeby na chwilę pobyć w otoczeniu prawdziwych artystów fotografów. Miło mi było porozmawiać, m.in. z Waldemarem Zielińskim, z Bogusławem Michnikiem ... Zamieniłem również parę słów z dyrektorem Muzeum Filumenistycznego .... kiedy rozmawiał z Waldemarem na temat: jak chronić naszych artystów przed zapomnieniem. Jak chronić ich dzieła, gdzie daleko do tzw. centrali, zresztą, wszędzie daleko...
Musimy poradzić sobie sami i musimy dać sobie radę – to konkluzja z tej dla mnie krótkiej rozmowy. Jakże bogatej. Bez marudzenia, że „nam się należy” i z pasją poszukiwania wszystkich możliwości na naszą miarę.
A fotografie? Wysokiej klasy, mogłyby być ozdobą każdej galerii, tak krajowej jak i światowej. Bo artysta nie tylko rodzi się w wielkim ośrodku. Ale jakże ma „pod górkę” działając na jego obrzeżach nasz artysta.
Zapraszamy do zwiedzania.
Krystyna i Mirosław Awiżeń

Między Bogiem a Prawdą. Metafizyczne przygody roztargnionego Profesora – to książka, którą szczerze polecam. Autor: Marek Artur Abramowicz – to polski naukowiec, astrofizyk, autor ponad 200 prac naukowych m.in. z zakresu teorii czarnych dziur, akrecji, ogólnej teorii względności; pracował m.in. w Centrum Astronomicznym Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie, na kalifornijskim Uniwersytecie Stanforda, Uniwersytecie Teksańskim w Austin, Uniwersytecie Oksfordzkim w Anglii, w wyższej uczelni SISSA w Trieście, w Nordita w Kopenhadzie oraz na Uniwersytecie w Göteborgu, kierując katedrą astrofizyki. Książkę mogą czytać zarówno entuzjaści nauk ścisłych jak i humanistycznych.
Wątek autobiograficzny pozwala poznać dzieciństwo, młodość i lata kariery zawodowej Profesora, Jego liczne podróże i pobyty zagraniczne związane z pracą na uczelniach. A przy okazji wiele przygód, z tym związanych w czasach PRL.
Wątek ściśle naukowy dotyczący zainteresowań zawodowych i jego prac badawczych – mógłby wydawać się zbyt trudny, bo sporo jest tam różnych wzorów matematycznych, ale nie da się wytłumaczyć inaczej pewnych kwestii dotyczących pracy Profesora. Poza tym pisze o tym w sposób przystępny i potrafi zafascynować.
I wreszcie wątek trzeci: filozoficzny, dotyczący wiary w Boga. Najnowsza fizyka kwantowa nie udowadnia istnienia Boga, ale ten świat został tak skonstruowany i rządzą nimi takie prawa, że tylko Bóg mógł je z góry ustalić. Dawni i współcześni fizycy, astrofizycy odkrywają wciąż nowe prawdy o naszym wszechświecie i zadziwiają się, że tak są logiczne i matematycznie wyliczalne.
Dziś fizycy zastanawiają się też nad kwestią wolnej woli i wpływie Obserwatora na pomiary, które dokonuje. Czasem problemy te trudno zrozumieć laikowi, a nawet nie ma świadomości, że takimi zagadnieniami dziś fizyka się zajmuje.
W pierwszym rozdziale, który nosi tytuł: Nie potrafię zmyślać – autor tłumaczy, że w książce wyjaśnia skąd wynika jego przekonanie, „iż nie ma żadnej sprzeczności pomiędzy subiektywną wiarą w Boga, a obiektywną wiedzą, którą oferuje współczesna fizyka”.
Książka składa się z kilkunastu rozdziałów, poświęconych życiu, pracy i własnym poglądom Autora. Poglądom – także dotyczących polityki współczesnej, którą zdecydowanie autor krytykuje (książka pisana jest za rządów PiSu).
Jest też wątek odnoszący się do naszej Ziemi Kłodzkiej, z którą związany jest Autor od wielu lat (ma dom w Nowym Gierałtowie). Szczególnie interesujące są jego wspomnienia dysput toczonych w sferze wiary ze śp. ks. Kruszyną.
Wszystkie te wątki oczywiście są pięknie zespolone, pisane z dużym talentem literackim i godną podziwu erudycją. Autor interesująco przybliża też historię odkryć fizycznych, przedstawiając sylwetki wybitnych naukowców i odkrywców od czasów starożytnych do jemu współczesnych. Szerokie znajomości jakie poczynił w świecie jako wybitny astrofizyk, przyjaźnie jakie zawarł, pozwalają mu swobodnie pisać o pasjach, ekscentryczności czy też różnych dziwactwach znakomitych naukowców, z których większość to laureaci Nagrody Nobla.
Odpowiada na pytanie: dlaczego matematyka jest piękna i jak należy wygłaszać wykłady. I dobrze czuje się w sferze metafizyki. Umiejętnie też łączy nauki ścisłe z literaturą. Potrafi odpowiednio zacytować adekwatny do problemy cytat z poezji lub prozy wybitnych twórców.
Marek Artur Abramowicz,Między Bogiem a Prawdą. Metafizyczne przygody roztargnionego Profesora, Wydawnictwo Literackie 2023
Krystyna Oniszczuk-Awiżeń


Spotkanie z Tomaszem Różyckim połączone z promocją najnowszego tomu poety „Hulanki & Swawole" w Muzeum Ziemi Kłodzkiej poprowadził Mieczysław Kowalcze. Podczas spotkania autor stwierdził, że wiersz nasycony emocjami jest złym utworem. Nie mogę się z tym zgodzić. Karolu, co ty na to? Rozumiem, że jest to jego pogląd na poezję. Metodą poety z Opola na pozbycie się emocji jest rozchodzenie wiersza. Moim zdanie ten sposób traktowania poezji pozbywa jej esencji. Autor łapie dystans. O mnie potomni napiszą „Nie brał dystansu". Temat emocji w jednym ze swoich pytań poruszyła Joanna Stoklasek Michalak. Kiedyś głośno było o dobrotliwej inteligencji emocjonalnej. Czy teraz jest ciszej? Żeby przybliżyć postać autora miałem zamiar zacytować fragment noty bio z „Parnasu Bis" (1998), ale nie znalazłem. Moja jest. Recenzja tomu „Hulanki & Swawole" znajduje się w marcowym numerze miesięcznika „Odra" 3/2025. Czytałem w sklepie „U Dobosza" przy ulicy Bohaterów Getta. Piszę o tym dopiero teraz, bo na chwilę po spotkaniu zatrzymałem się u znajomych.
Kłodzko, 20 marca 2025.
David Magen

Spotkanie z poetą Tomaszem Różyckim, także twórcą prozy („Złodzieje żarówek”), pokazało, że warto od czasu do czasu sięgnąć po wiersze. Dodajmy: dobre wiersze. Omawiany w czwartkowy wieczór (i świetnie czytany przez autora) tom „Hulanki&Swawole” pozwala bowiem na to coś, co jeszcze ściślej wiąże piszącego z czytającymi. Mianowicie na to, żeby umowa, jaką stale zawieramy z twórcą sięgając po książki, a dotycząca zrozumienia tego czym jest literatura wypełniła się ściślej. Pełniej. Im pełniejsze bowiem obustronne, najpierw wykonanie, a później zrozumienie owej umowy, tym lepiej wiemy, że mamy do czynienia z dobrym (lub nie) tekstem. Czy to fabularnym, czy poetyckim. A dodatkowe myśli, przesłania, ba, wskazówki, to już sprawa naszej wrażliwości, sposobu myślenia, doświadczeń. Jakie tematy, jakie sfery emocji proponuje nam autor „Ręki pszczelarza” w „Hulankach”? O tematach za chwilę. Emocje i autorskie, i czytelnicze stały się bowiem pretekstem do eleganckiego sporu, wymiany myśli dotyczących tego, jakie są, jakie mogą być ich granice w tekstach, i w ich czytaniu. Ujawniliśmy nieco (trochę więcej w dyskusjach w internecie), jaki jest nasz paradygmat i jakie przyzwyczajenia w tej materii, jakie mamy oczekiwania. Tomasz Różycki, jak wyznał, znalazł własną twórczą równowagę.
Między emocjami, które przepracowuje („wychadza” je, przechodzi, dosłownie), a tym, co zostawia nam, czytającym. Nie jest zwolennikiem autorskiego, widowiskowego „rozdzierania szat”. Tak pracuje nad tekstem, żeby emocje zostawić nam. I w moim przekonaniu to się udaje.
W trakcie spotkania usłyszeliśmy o okolicznościach powstawania tekstów tomu. O pracy jako wykładowcy w Berlinie, o wojnie w Ukrainie, o licznych znajomych stamtąd, którzy poszli bronić ojczyzny przed okrutną napaścią, a Tomasza Różyckiego prosili o wiersze, nie o kolejne kamizelki kuloodporne. Poeta spełnił prośbę. Sporo tekstów ma swoje źródło we współodczuwającym obserwowaniu nieludzkości wojny. „Fabuła życia” przekształciła się w wiersze. Mamy je w zbiorze. Czytając tom spotykamy się też często z Kalipso, która przestrzega Odyseusza (i nas), żebyśmy się nie zakochiwali. Dlaczego? Czy tylko dlatego, że ona sama poświęciła dla miłości swoją nieśmiertelność? Och nie, nie tylko.
Tom zamyka wiersz „List”. Oto odnajdujemy (pewnie w butelce nad brzegiem) wyznanie poety, w którym zapisał wyznanie o tym, czym jest/była dla niego poezja, co stawało się dla jego pisania inspirującą materią.
George Steiner, któremu poeta dedykuje pierwszy wiersz tomu („Dwadzieścia siedem”), twierdzi, że „języki w chwilach przełomowych bywają konserwatywne”. Czy to oznacza, że możemy w nich znaleźć wsparcie? Siłę dla zrozumienia i przetrwania kolejnego przełomu, np. wojennego? Przy pomocy zbioru Tomasza Różyckiego zapewne to się uda.
Tomasz Różycki, Hulanki&SwawoleMietek. Wydawnictwo a5, Kraków 2024.
Mietek Kowalcze
PS Od PT Redaktorów „Bramy” dowiedziałem się, że rozmowa o emocjach w tekstach poetyckich, rozpoczęta w czasie wieczoru autorskiego, będzie miała w portalu ciąg dalszy. To dobra wiadomość. Dyskutujmy.





Niemalże 50 artystów i aktorów RAZY DWA wystąpiło (28 marca) na scenie, ukazując jak teatr może łączyć pokolenia. A poprzez ruch, muzykę, gest oraz słowo artyści i aktorzy wyrazili to, co może być uchwycone w kadrze jednego zdjęcia.
Dziękujemy wszystkim za przybycie, było to niesamowite spotkanie z poezją...ale nie tylko!
A co przyczyniło się do stworzenia spektaklu "Słowem w obraz"?
Wydany tomik wierszy pod tym samym tytułem przez przez lokalne poetki. Motywem przewodnim są zdjęcia, do których poetki pisały wiersze, wzajemnie inspirując się w stworzonej przez siebie przestrzeni – grupie na Facebooku „Pątniczki między Wierszami".
Po części artystycznej (spektaklu) odbyła się krótka rozmowa z poetkami oraz nastąpiła ostatnia część – podziękowania dla wszystkich współtwórców tego wydarzenia!!!
Autorki wierszy: Maria Kadys, Lila Kucfir, Ewa Piwońska, Iwona Sakowicz, Monika Bobrowska, Krystyna Szymusiak, Lilla Grabowska-Kaleta, Joanna Stoklasek-Michalak
Interpretacja wierszy: Ewelina Sowiak, Paulina Kajdanowicz
Etiudy aktorskie: Grupa dziecięca i młodzieżowa Teatru RAZY DWA
Taniec: Dagmara Przewłocka
Bębny: Tomasz Przewłocki
Śpiew: Alicja Pająk, Małgorzata Jaworska
Realizacja świateł: Robert Grabowski
Realizacja dźwięku: Krzysztof Witos
Projekt plakatu: Barbara Pawłowska
Reżyseria, scenariusz, koordynacja, praca artystyczna z dziećmi i młodzieżą: Ewelina Sowiak & Paulina Kajdanowicz
inf. BOKiS; fotorelacja: Kadrem Pisane - Aleksander Jovičić fotografia


Koncert Jubileuszowy Arkadiusza Korolika „WIELKIE KOŁO" odbył się w Bystrzyckim Ośrodku Kultury i Sportu 14 marca.
W programie koncertu: rytmy Bluesa, Folk, Ragtime, Storytelling
Gościem specjalnym była: Antonina Bałanda – skrzypce.
Gratulujemy jubileuszu i życzymy kolejnych wspaniałych koncertów!!!
inf. i foto za: BOKiS


Komunikat ministra Marcina Kierwińskiego, pełnomocnika rządu do spraw odbudowy po wrześniowej powodzi, w temacie programu odbudowy infrastruktury kolejowej.
Minister ds. odbudowy po powodzi Marcin Kierwiński poinformował w Kłodzku, że łączny koszt odtworzenia infrastruktury kolejowej po kataklizmie wynosi 100 milionów złotych. Łączna wartość inwestycji spółki PKP Polskie Linie Kolejowe na Dolnym Śląsku to blisko 4 miliardy złotych. Minister Marcin Kierwiński odwiedził również zaporę i elektrownię wodną w Pilchowicach na rzece Bóbr. Jak przekazał, ekspertyzy wykonane na zlecenie spółki Tauron Polska Energia S.A. wskazują, że obiekt jest bezpieczny.
100 mln na odbudowę linii kolejowych
Ze 100 milionów złotych środków zaangażowanych w odbudowę infrastruktury kolejowej, blisko połowa to kwota wydatkowana jeszcze w 2024 roku. Spółka PKP Polskie Linie Kolejowe już we wrześniu przywróciła do ruchu wszystkie eksploatowane przed wystąpieniem klęski żywiołowej połączenia. Dodatkowo przeprowadziła rewitalizację linii kolejowej z Wrocławia, przez Kłodzko, do Kudowy-Zdroju.
Odbudowa po powodzi infrastruktury kolejowej ma przynieść mieszkańcom dodatkowe korzyści. Jechaliśmy pociągiem z Wrocławia do Kłodzka niespełna godzinę. Czas przejazdu pociągiem skrócił się o pół godziny. To jest znak rozpoznawczy Ministerstwa Infrastruktury, że nowe inwestycje kolejowe radykalnie skracają czas przejazdu pociągami
– powiedział minister ds. odbudowy Marcin Kierwiński, który do stacji Kłodzko Główne przyjechał pociągiem Kolei Dolnośląskich.
Koleją do Lądka-Zdroju i Stronia Śląskiego
Ministerstwo Infrastruktury, wspólnie z PKP PLK – narodowym zarządcą infrastruktury – współpracuje z samorządami w zakresie odbudowy infrastruktury kolejowej. Łączny budżet PKP PLK na trwające i planowane inwestycje kolejowe na całym Dolnym Śląsku to 3,8 mld zł. Jednym z takich projektów jest rewitalizacja linii kolejowej z Kłodzka do Lądka-Zdroju i Stronia Śląskiego, która od ponad 20 lat jest nieczynna.
Planujemy, odbudowujemy, uruchamiamy linię kolejową do Stronia Śląskiego. To inwestycja, która w znacznej mierze będzie realizowana przez samorząd dolnośląski. Są już przetargi. Plan jest taki, by na początku 2027 roku, a może jeszcze pod koniec 2026 roku, mieszkańcy tych terenów mogli skorzystać z tego połączenia. Inwestycje w kolej to inwestycje w rozwój biznesu. Im lepsza będzie infrastruktura, tym więcej turystów przyjedzie i napędzi rozwój Ziemi Kłodzkiej, całego Dolnego Śląska
– podkreślił minister Marcin Kierwiński.
Na rewitalizację 15-kilometrowego odcinka linii nr 322 do Stronia Śląskiego marszałek województwa dolnośląskiego przeznaczył 141 mln zł, z czego większość pochodzi z funduszy europejskich.
Zapora w Pilchowicach jest bezpieczna
Minister Marcin Kierwiński podczas jednodniowej wizyty na Dolnym Śląsku spotkał się również z samorządowcami i prezesem Tauronu Grzegorzem Lotem na zaporze w Pilchowicach. Obiekt stanowi element infrastruktury przeciwpowodziowej, a także pełni rolę zbiornika oraz elektrowni wodnej. Jego zarządcą jest spółka z udziałem Skarbu Państwa Tauron.
Po ekspertyzach, które przeprowadził Tauron, nie ma tu żadnego bieżącego zagrożenia, dotyczącego funkcjonowania tej zapory. Nie ma niebezpieczeństwa dla ludzi. Jasno potwierdzają to ekspertyzy, wykonane przez firmę zewnętrzną
– przekazał minister Marcin Kierwiński.
20 marca 2025 r. Dolnośląski Urząd Wojewódzki wydał spółce pozwolenie na przeprowadzenie prac remontowych zapory w Pilchowicach. Jak poinformował Grzegorz Lot, prezes Tauronu, renowacja ponad 100-letniej zapory ruszy jesienią. Wkrótce przedsiębiorstwo z udziałem Skarbu Państwa ogłosi przetarg i wyłoni wykonawcę robót.
Minister ds. odbudowy po powodzi interweniował ws. zapory, bowiem w ostatnich tygodniach pojawiły się niepotwierdzone spekulacje o pogorszeniu się stanu technicznego obiektu w Pilchowicach.
Foto: Minister Marcin Kierwiński podczas konferencji prasowej na stacji Kłodzko Główne
źródło inf. i foto – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów




Każde drzewo to inwestycja w zdrowie, piękno i bezpieczeństwo naszego regionu. W sobotę, 29 marca 2025 roku Powiat Kłodzki reprezentowany przez Michała Cisakowskiego – etatowy członek Zarządu Powiatu Kłodzkiego dołączył do ogólnopolskiej inicjatywy „Lasy na nowe 100-lecie”, sadząc jodły w leśnictwie Polanica.
To właśnie tego dnia mieszkańcy, leśnicy Nadleśnictwa Zdroje, Lasów Państwowych i lokalni samorządowcy zadbali o nowe pokolenie drzew w naszym regionie.
Serdecznie dziękujemy wszystkim za niesamowite zaangażowanie, pozytywną energię oraz prawdziwe serce włożone w tę akcję.
Pamiętajmy, że drzewa, które sadzimy dziś, będą służyć kolejnym pokoleniom. Szanujmy naszą przyrodę każdego dnia – troszczmy się o nią świadomie, edukujmy siebie nawzajem i nie zostawiajmy w niej śladów innych niż nasze dobre intencje.




29 marca br., Małgorzata Jędrzejewska-Skrzypczyk starosta kłodzki miała zaszczyt uczestniczyć w Konferencji Miasta Wyzwań, organizowanej przez Związek Miast Polskich oraz Miasto Wałbrzych. Wydarzenie odbyło się w Centrum Nauki, Kultury i Sztuki Stara Kopalnia i zgromadziło licznych przedstawicieli samorządów, ekspertów oraz decydentów.
Podczas konferencji wystąpili m.in.: - Tomasz Siemoniak – minister spraw wewnętrznych i administracji, - Andrzej Domański – minister finansów, - Anna Żabska – wojewoda dolnośląski, - Paweł Gancarz – marszałek Województwa Dolnośląskiego, - Roman Szełemej – prezydent Wałbrzycha.
W trakcie wydarzenia poruszano kluczowe zagadnienia dotyczące przyszłości polskich miast,
w tym wyzwania demograficzne, rozwój gospodarczy oraz rolę samorządów w budowaniu nowoczesnej Polski. To niezwykle cenne spotkanie, pełne inspirujących dyskusji i wymiany doświadczeń! Dziękujemy organizatorom za możliwość udziału w tym ważnym wydarzeniu!




W środę, 26 marca 2025 r., w Starostwie Powiatowym w Kłodzku odbyła się IV sesja Rady Powiatu Kłodzkiego. Podczas obrad radni podjęli istotne decyzje dotyczące bezpieczeństwa, budżetu oraz spraw społecznych.
Najważniejsze tematy sesji:
• Bezpieczeństwo w powiecie – pozytywnie oceniono działania służb, inspekcji i straży w 2024 roku.
• Ochrona zdrowia – omówiono finansowanie świadczeń zdrowotnych w Zespole Opieki Zdrowotnej w Kłodzku.
• Wsparcie społeczne – zatwierdzono sprawozdanie z realizacji Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej.
• Inwestycje drogowe – przedstawiono raport z realizacji inwestycji na drogach powiatowych.
• Budżet – dokonano zmian w budżecie na 2025 rok oraz podziale środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Radni zgłosili również interpelacje i wnioski dotyczące bieżących spraw mieszkańców.



W poniedziałek 24 marca etatowy członek Zarządu Powiatu Kłodzkiego Michał Cisakowski i dyrektor Wydziału Rozwoju, Promocji i Kultury Renata Gajek-Bogusz odebrali z rąk Pawła Gancarza – marszałka Województwa Dolnośląskiego podziękowanie za uczestnictwo w akcji „Dolnośląska Zima".
„Dolnośląska Zima" to coroczna akcja turystyczna organizowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, mająca na celu promocję regionu jako idealnego miejsca na zimowy wypoczynek. W tym roku wydarzenie to na Ziemi Kłodzkiej zorganizowano w Zieleńcu (Sport Arena) i Czarnej Górze (Resort).








Powiat Kłodzki zajął zaszczytne trzecie miejsce w Ogóln opolskim Rankingu Powiatów w kategorii powiatów powyżej 120 tysięcy mieszkańców! To prestiżowe wyróżnienie jest potwierdzeniem skuteczności działań lokalnego samorządu oraz zaangażowania w rozwój regionu i poprawę jakości życia mieszkańców.
Ranking organizowany przez Związek Powiatów Polskich to jedno z najbardziej obiektywnych zestawień oceniających pracę samorządów. Powiaty są monitorowane przez cały rok, a oceny przyznawane są na podstawie szeregu kryteriów, takich jak:
-rozwój i wykorzystanie funduszy,
-polityka społeczna i zdrowotna,
-edukacja, kultura i sport,
-działania na rzecz mieszkańców,
-inicjatywy krajowe i międzynarodowe,
-ekologia i zrównoważony rozwój,
-promocja regionu.
Nagroda to nie tylko sukces samorządu, ale także wszystkich mieszkańców, którzy na co dzień współtworzą dynamicznie rozwijający się region. To również zasługa zarządu, radnych, pracowników Starostwa Powiatowego oraz jednostek organizacyjnych, którzy wspólnie dbają o rozwój lokalnej społeczności.
-To wyróżnienie nie jest tylko liczbą. To dowód, że nasza codzienna praca, marzenia i wysiłki splatają się w piękną opowieść. Doceniono nas za troskę o mieszkańców, rozwój naszej małej ojczyzny, potrzebne inwestycje i skuteczność w sięganiu po nowe możliwości – mówi starosta kłodzki Małgorzata Jędrzejewska-Skrzypczyk.
Uroczysta gala wręczenia nagród odbędzie się 12 czerwca 2025 roku w Karpaczu podczas Zgromadzenia Ogólnego Związku Powiatów Polskich. Będzie to doskonała okazja do zaprezentowania osiągnięć Powiatu Kłodzkiego oraz wymiany doświadczeń z innymi liderami samorządowymi z całego kraju.
Gratulujemy wszystkim, którzy swoją codzienną pracą przyczynili się do tego sukcesu!
Powiat Kłodzki na Międzynarodowych Targach Turystyki we Wrocławiu! – informacje Starostwa Kłodzkiego



W dniach 21-23 marca we Wrocławiu odbywały się Międzynarodowe Targi Turystyki i Czasu Wolnego, na których nie mogło zabraknąć Powiatu Kłodzkiego!
Naszą małą ojczyznę reprezentowali: etatowy członek Zarządu Powiatu Kłodzkiego Michał Cisakowski oraz radny Rady Powiatu Kłodzkiego Jarosław Przybył. To znakomita okazja, by zaprezentować piękno naszej Ziemi Kłodzkiej, porozmawiać z turystami i nawiązać nowe kontakty.
WAŻNE! Wydłużony termin składania wniosków o zasiłki dla powodzian! – komunikat Starostwa Kłodzkiego

Już ponad 510 mln zł rządowej pomocy trafiło łącznie do dolnośląskich rodzin poszkodowanych przez powódź. W trakcie remontów pojawiają się nowe szkody, dlatego termin składania wniosków został wydłużony do 15 czerwca 2025 r.!
Wysokość wsparcia:
Do 200 tys. zł – na odbudowę domu
Do 100 tys. zł – na remont budynku gospodarczego
Jak skorzystać ze wsparcia?
Skontaktuj się z lokalnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej (OPS). Udokumentuj straty i poniesione koszty. Pamiętaj – środki można wykorzystać tylko na remont i odbudowę budynków mieszkalnych i gospodarczych służących zaspokajaniu potrzeb rodzin.
Blisko 350 mln zł przeznaczono do tej pory na odbudowę i remont nieruchomości dla 5,5 tys. rodzin!

PKP PLK S.A. Zakład Linii Kolejowych w Wałbrzychu informuje, że zakończyły się prace remontowe na liniach kolejowych:
nr 309 (Kłodzko Nowe – Kudowa-Zdrój)
nr 276 (Wrocław Główny – Międzylesie)
W związku z tym pociągi mogą poruszać się szybciej, a prędkość w rejonie przejazdów kolejowo-drogowych została podwyżona.
Prosimy wszystkich kierowców i pieszych o zwiększoną ostrożność podczas przekraczania przejazdów kolejowych. Bezpieczeństwo przede wszystkim!
My, niżej podpisani przedstawiciele samorządów subregionu Kłodzkiego oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, kierując się dążeniem do zrównoważonego rozwoju, bezpieczeństwa energetycznego oraz poprawy jakości życia mieszkańców, niniejszym deklarujemy nasze zobowiązanie do realizacji działań na rzecz samowystarczalności energetycznej naszego subregionu.
Cele deklaracji:
1. Transformacja energetyczna – stopniowe uniezależnianie się od zewnętrznych dostawców energii poprzez rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz lokalnych rozwiązań energetycznych.
2. Efektywność energetyczna – wdrażanie technologii i działań ograniczających zużycie energii w sektorach publicznym, prywatnym i mieszkalnym.
3. Lokalna gospodarka energetyczna – wspieranie inicjatyw w zakresie produkcji, magazynowania i dystrybucji energii na poziomie subregionalnym.
4. Ochrona środowiska – redukcja emisji CO₂ oraz minimalizacja negatywnego wpływu energetyki na klimat i ekosystemy.
5. Rozwój społeczny i gospodarczy – tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze zielonej energii oraz wzmacnianie lokalnych społeczności poprzez energetykę obywatelską.
Kierunki działań:
1. Inwestycje w odnawialne źródła energii
◦ Budowa i rozwój instalacji fotowoltaicznych, farm wiatrowych, elektrowni wodnych oraz biogazowni.
◦ Wspieranie rozwoju mikroinstalacji OZE w gospodarstwach domowych i przedsiębiorstwach.
2. Tworzenie lokalnych klastrów energetycznych i spółdzielni energetycznych
◦ Organizacja współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwami i mieszkańcami w celu lokalnej produkcji i dystrybucji energii.
◦ Wdrożenie modeli biznesowych umożliwiających mieszkańcom uczestnictwo w wytwarzaniu i konsumpcji energii.
3. Rozwój infrastruktury magazynowania energii
◦ Budowa magazynów energii w celu stabilizacji dostaw i optymalizacji wykorzystania OZE.
◦ Wspieranie rozwoju technologii wodoru oraz innych nowoczesnych rozwiązań magazynowania energii.
4. Poprawa efektywności energetycznej
◦ Modernizacja budynków użyteczności publicznej i prywatnych pod kątem efektywności energetycznej.
◦ Wsparcie dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w zakresie termomodernizacji i wymiany źródeł ciepła.
5. Edukacja i zaangażowanie społeczne
◦ Organizowanie kampanii informacyjnych, szkoleń i warsztatów na temat OZE oraz zrównoważonego zarządzania energią.
◦ Wspieranie programów edukacyjnych w szkołach i na uczelniach dotyczących energetyki i ekologii.
6. Współpraca i finansowanie
◦ Pozyskiwanie środków krajowych i unijnych na realizację projektów związanych z energetyką odnawialną.
◦ Tworzenie partnerstw międzysektorowych w celu wspólnej realizacji inwestycji.
Zobowiązanie sygnatariuszy:
Sygnatariusze niniejszej deklaracji zobowiązują się do wspólnej realizacji założonych celów poprzez podejmowanie aktywnych działań w ramach swoich kompetencji, budowanie współpracy oraz monitorowanie postępów w zakresie rozwoju energetyki subregionu.
Podpisując niniejszą deklarację, wyrażamy naszą gotowość do działania na rzecz lokalnej niezależności energetycznej, ochrony środowiska oraz dobrobytu mieszkańców subregionu.
Podpisy:
Deklarację podpisali:
Paweł Łapacz – WFOŚiGW we Wrocławiu
Michał Piszko – Kłodzko
Krzysztof Żak – Szczytna
Zbigniew Tur – Gmina Kłodzko
Dariusz Chromiec – Stronie Śląskie
Joanna Klimek-Szymanowicz – Lewin Kłodzki
oraz przedstawiciele: Międzylesia, Nowej Rudy, Dusznik Zdroju, Polanicy Zdroju i Kudowy Zdroju
inf. przekazał Bartłomiej Terlecki UM Kłodzko
**
Deklaracja – fajna rzecz, ale szkoda, że nie w niej żadnych ram czasowych. Może być: dziś, jutro, za rok, albo… - Mirosław Awiżeń





W środę 5 marca w Starostwie Powiatowym w Kłodzku odbyło się pierwsze spotkanie w ramach cyklu konsultacji społecznych dotyczących Programu redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej. Wydarzenie połączono z Nadzwyczajną Sesją Rady Powiatu Kłodzkiego oraz briefingiem prasowym.
Ważne spotkanie dla bezpieczeństwa regionu
W spotkaniu uczestniczyli licznie mieszkańcy, samorządowcy, eksperci oraz przedstawiciele instytucji odpowiedzialnych za gospodarkę wodną. Obecni byli m.in.: Paweł Gancarz – marszałek Województwa Dolnośląskiego, Tomasz Kułakowski – zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy i Monitoringu Odbudowy w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Zbigniew Łopusiewicz – przewodniczący Rady Powiatu Kłodzkiego, Piotr Marchewka – wicestarosta kłodzki, Michał Cisakowski – etatowy członek Zarządu Powiatu Kłodzkiego, Dariusz Kłonowski – członek Zarządu Powiatu Kłodzkiego, Robert Leszczyński – pełnomocnik Wojewody Dolnośląskiego do Spraw Usuwania Skutków Powodzi, Mateusz Balcerowicz – wiceprezes Wód Polskich, prof. Janusz Zaleski – autor Programu, Jacek Drabiński – zastępca Dyrektora ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą RZGW we Wrocławiu, Radni Rady Powiatu Kłodzkiego.
Główne założenia Programu
Podczas konsultacji szczególna uwaga została poświęcona komponentom drugim i trzeciemu, które dotyczą terenów powyżej wodowskazu Bardo. Wśród rozwiązań retencyjnych dla Ziemi Kłodzkiej istotne miejsce zajmują propozycje budowy suchych zbiorników i polderów w zlewni Białej Lądeckiej, powyżej Stronia Śląskiego i Lądka-Zdroju. Dzięki temu woda będzie zatrzymywana w miejscu opadu, co znacząco zmniejszy ryzyko powodziowe.
Program obejmuje sześć wariantów dla zlewni rzeki Białej Lądeckiej, które od marca zostaną poddane dalszym konsultacjom społecznym. Ze względu na specyficzne ukształtowanie terenu, rozbudowaną sieć wodną, urbanizację i zmiany klimatyczne, zlewnia Nysy Kłodzkiej jest szczególnie narażona na powodzie. Choć całkowite wyeliminowanie tego zagrożenia jest niemożliwe, wdrożenie Programu pozwoli maksymalnie ograniczyć skutki powodzi i zwiększyć bezpieczeństwo mieszkańców regionu.
Kluczowe komponenty Programu:
1. Działania infrastrukturalne w zlewni Nysy Kłodzkiej,
2. Redukcja ryzyka powodziowego w zlewni Białej Lądeckiej oraz szerzej w zlewni Nysy Kłodzkiej,
3. Rozbudowa kaskady zbiorników na Nysie Kłodzkiej,
4. Redukcja ryzyka powodziowego poniżej miejscowości Bardo.
Konsultacje społeczne
Konsultacje społeczne w sprawie Programu będą prowadzone szeroko, aby mieszkańcy regionu mieli możliwość aktywnego udziału w procesie decyzyjnym. Wszystkie materiały i szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej Wód Polskich pod adresem: https://www.gov.pl/.../wody.../program-dla-nysy-klodzkiej.
Realizacja działań przewidziana jest na lata 2027-2034. Wszyscy zainteresowani mieszkańcy i instytucje zaproszeni są do udziału w konsultacjach oraz zgłaszania uwag, które pomogą wypracować najlepsze rozwiązania dla Ziemi Kłodzkiej.



Blisko 100 przedstawicieli samorządów subregionów jeleniogórskiego i wałbrzyskiego podpisało Deklarację Sudecką 2035, potwierdzając wolę dalszej współpracy na rzecz rozwoju południowej części Dolnego Śląska. Wśród sygnatariuszy znalazł się również Powiat Kłodzki, reprezentowany przez starostę kłodzkiego Małgorzatę Jędrzejewską-Skrzypczyk oraz etatowego członka Zarządu Michała Cisakowskiego.
Dokument, będący kontynuacją inicjatywy zapoczątkowanej w 2017 roku, wyznacza priorytetowe kierunki rozwoju regionu do 2035 roku. Wśród kluczowych założeń Deklaracji Sudeckiej 2035 znajdują się m.in.:
-Likwidacja wykluczenia komunikacyjnego – rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej oraz poprawa jakości transportu publicznego.
-Ochrona środowiska – rewitalizacja zdegradowanych terenów i działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.
-Wspieranie przedsiębiorczości – zwłaszcza w sektorach turystyki i rolnictwa ekologicznego.
-Podniesienie jakości usług publicznych – edukacji, ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa mieszkańców.
Zatrzymanie depopulacji – tworzenie atrakcyjnych warunków do życia i pracy.
– Powiat Kłodzki to region o ogromnym potencjale, który wymaga stałych inwestycji i długofalowej strategii rozwoju. Deklaracja Sudecka 2035 to dla nas nie tylko zobowiązanie, ale przede wszystkim szansa na realne zmiany, które odczują nasi mieszkańcy – podkreśla starosta kłodzki Małgorzata Jędrzejewska-Skrzypczyk.
Ważnym aspektem porozumienia jest zasada partnerstwa – każdy samorząd ma równy głos w podejmowaniu decyzji, które będą określane na walnych zgromadzeniach. Dzięki wspólnym działaniom i współpracy międzyregionalnej południowa część Dolnego Śląska ma szansę na dynamiczny rozwój, który przełoży się na lepsze warunki życia dla mieszkańców.

.ilustracja.jpg)
Powiat Kłodzki ogłosił wybory do Rady Seniorów – zespołu doradczego, który wykorzysta doświadczenie i zaangażowanie osób 60+ do kształtowania lokalnej polityki senioralnej.
Termin składania zgłoszeń upłynął 31 marca 2025 r.
A jak przebiega wybór?
Etap I – Weryfikacja zgłoszeń:
• Komisja Wyborcza sprawdza formalną poprawność złożonych formularzy.
Etap II – Głosowanie:
• Głosowanie odbywa się elektronicznie od 1 kwietnia do 15 kwietnia 2025 r.
• Uprawnieni do głosowania są mieszkańcy powiatu, którzy w dniu głosowania mają ukończone 60 lat.
• Dla osób bez dostępu do Internetu możliwość oddania głosu przewidziana jest w siedzibie Starostwa.
• Każdy wyborca może oddać tylko jeden głos. W przypadku remisu komisja przeprowadzi losowanie.
Wyniki wyborów zostaną ogłoszone do 22 kwietnia 2025 r.
Masz pytania? Skontaktuj się z Grzegorzem Gredysem – Sekretarzem Powiatu (tel. 74 865 75 47, e-mail: sekretarz@powiat.klodzko.pl).

15 marca br. odbyło się wyjątkowe szkolenie dla pszczelarzy z kół powiatu kłodzkiego w Świetlicy Miodowej w Gorzuchowie. W spotkaniu wzięło udział ponad 50 pasjonatów pszczelarstwa, którzy mieli okazję pogłębić swoją wiedzę pod okiem eksperta – pana dr. hab. inż. Pawła Migdała z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
Temat szkolenia: „Prowadzenie gospodarki pasiecznej w kontekście zmieniających się warunków klimatycznych”. Wymiana doświadczeń oraz zdobywanie nowych informacji pozwoliły uczestnikom lepiej radzić sobie z wyzwaniami, które niesie zmieniający się klimat. To niezwykle ważny krok w podnoszeniu kompetencji i umiejętności pszczelarzy, którzy każdego dnia dbają o nasze cenne pszczoły. Dziękujemy wszystkim uczestnikom za aktywny udział!


Dzięki współpracy starosty kłodzkiego Małgorzaty Jędrzejewskiej-Skrzypczyk oraz firmy SANPLAST, do powiatu kłodzkiego trafiło ponad 100 kompletnych kabin prysznicowych z brodzikami.
Sprzęt ten został przekazany mieszkańcom, trafiając do Kłodzka, Stronia Śląskiego i Gminy Kłodzko.
To wspaniały przykład solidarności i zaangażowania, które pomagają odbudować nasz region!



We wtorek 25 marca w Starostwie Powiatowym w Kłodzku odbyło się spotkanie Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, podczas którego starosta kłodzki Małgorzata Jędrzejewska-Skrzypczyk, przewodniczący Rady Powiatu Zbigniew Łopusiewicz, wicestarosta kłodzki Piotr Marchewka, etatowy członek Zarządu Michał Cisakowski oraz dyrektor Wydziału Zarządzania, Bezpieczeństwa i Polityki Zdrowotnej Grzegorz Sienkiewicz złożyli serdeczne podziękowania wszystkim członkom zespołu za ich ogromne zaangażowanie i ciężką pracę.
Wyróżnienia i wyrazy uznania otrzymali przedstawiciele służb mundurowych, instytucji oraz jednostek odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i zarządzanie kryzysowe w Powiecie Kłodzkim:
• Rafał Chorzewski – komendant powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Kłodzku,
• Marcin Kosiński – zastępca Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Kłodzku,
• Przemysław Graczyk – dowódca 163. Batalionu Piechoty Lekkiej,
• Grzegorz Sowa – dowódca 22. Karpackiego Batalionu Piechoty Górskiej,
• Tomasz Ociepa – komendant powiatowy Policji w Kłodzku,
• Marcin Sknera – zastępca Komendanta Powiatowego Policji w Kłodzku,
• Dariusz Matusiak – komendant Placówki Straży Granicznej w Kłodzku,
• Sebastian Kopczak – szef Wojskowego Centrum Rekrutacji w Kłodzku,
• Maciej Bielas – dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych w Kłodzku,
• Jadwiga Radziejewska – dyrektor Zespołu Opieki Zdrowotnej w Kłodzku,
• Teresa Józefiak – Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kłodzku,
• Waldemar Biel – przedstawiciel Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej,
• Grzegorz Chmielowiec – Powiatowy Lekarz Weterynarii,
• Wojciech Woźnicki – Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Kłodzku.
Podczas posiedzenia podsumowano kluczowe działania podejmowane w ostatnim czasie, w tym: usuwanie skutków powodzi, działania wspierające prowadzone przez Wojska Obrony Terytorialnej i Siły Zbrojne, odbudowę infrastruktury przez Zarząd Dróg Powiatowych, remonty realizowane przez Powiat Kłodzki.
Łącznie w minionym okresie odbyły się aż 34 posiedzenia zespołu, a każda ze służb na bieżąco raportowała wykonane zadania. Współpraca oraz szybka reakcja na zagrożenia pozwoliły skutecznie wspierać mieszkańców w trudnych sytuacjach.
Symboliczny gest wdzięczności
Miłym akcentem spotkania było wręczenie przez przedstawicieli służb mundurowych wyjątkowego upominku dla pani Starosty Kłodzkiej w podziękowaniu za wsparcie i owocną współpracę.
W imieniu władz Powiatu Kłodzkiego jeszcze raz dziękujemy wszystkim członkom Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego za ich niezłomną służbę i poświęcenie na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców.

Początek 2025 roku to czas intensywnych przygotowań do realizacji dokumentacji projektowych dotyczących odbudowy infrastruktury drogowej po wrześniowej powodzi 2024 roku. Jak już informowaliśmy, opracowanie projektów może potrwać od roku do nawet dwóch lat.
Zarząd Dróg Powiatowych zlecił już wykonanie dokumentacji dla następujących inwestycji:
-Odbudowa drogi i mostów na trasie Stronie Śląskie – Bielice
-Odbudowa drogi i mostu w Młynowcu
-Odbudowa mostu w Wilkanowie
-Odbudowa mostu w Lądku-Zdroju (ul. Kościuszki)
-Odbudowa mostu w Starej Morawie
-Odbudowa mostu w Krosnowicach
-Odbudowa muru oporowego przy drodze w kierunku Poręby i Długopola Górnego
-Odbudowa drogi Ścinawica – Młynów – Wojbórz
-Zabezpieczenie skarpy przy kościele w Gorzanowie
W lutym br. w budżecie Powiatu Kłodzkiego znalazły się kolejne zadania, na które wkrótce ogłoszone zostaną zapytania ofertowe. Wśród nich:
-Odbudowa drogi i mostu w Radochowie
-Odbudowa drogi Zabłocie – Gorzanów
-Remont 1 km drogi w Starym Wielisławiu
-Odbudowa drogi Nowa Wieś – Goworów
-Odbudowa drogi Dzikowiec – Nowa Ruda
-Odbudowa drogi oraz muru oporowego w Ołdrzychowicach
-Odbudowa dróg w Lądku-Zdroju we współpracy z Gminą
-Odbudowa drogi przez Stary Waliszów
To nie koniec – lista inwestycji będzie rozszerzana w miarę potrzeb. Wyzwaniem pozostaje znalezienie projektantów, którzy przy tak dużej liczbie zleceń są obecnie bardzo poszukiwani.
W budżecie Powiatu znajdują się również środki na zadania remontowe oraz przetargi związane z odbudową kolejnych odcinków dróg, realizowane we współpracy z Gminami i przy wsparciu innych źródeł finansowania.
Dorastałem, dojrzewałem – powiedzmy – społecznie
I tak na wstępie – gdyby tak się zdarzyło, że na którymś z etapów życia byłbym się zatrzymał, to jest – zagrzebał, byłbym dziś zapewne kimś innym. Może księdzem, może wiecznym działaczem zagubionym w dorosłym życiu, może wreszcie betonowym komunistą, aby w ostateczności „wylądować” jako „zasłużony” opozycjonista w III Rzeczpospolitej ... Różnie mogło być, ale tak się zdarzyło, że na każdym skrzyżowaniu mojego całego życia nic mnie nie zatrzymało na tyle, żebym nie poszedł dalej. I wszystko to złożyło się na to, jakim jestem dzisiaj.
A było to pokrótce tak, jak któregoś razu powiedział p. Jacek Kuroń:
1/ Najpierw ministrant – chyba ze 3-5lat. Z pełnym zapałem i bez wahań służyłem do prawie każdej mszy. Ale jakoś nie dostałem się do funkcji bezpośredniego usługiwania księdzu. Raczej byłem jako jeden z wielu (gdzieś pośrodku ważności). Ale pewnie dlatego, że już wówczas jakoś przeczuwałem, że jednak księdzem nigdy nie zostanę. Podświadomie przeczuwałem, że jednak celibat to nie dla mnie, oszukiwać Kościół i siebie nie mogłem. To jedno. Były też i czynniki zewnętrzne. Moja wiara, oddanie Kościołowi, zostały po prostu wykorzystane przez Siostry Zakonne, które miały ze mnie pociechę. Z samego rana, przed pójściem do szkoły plewiłem Siostrom ogród. Naprawdę zrywałem się z samego rana, aby od paru minut po szóstej „gospodarzyć” na poletku Sióstr. Owszem, dostawałem za to kawałek ciasta. No i tak całkowicie odpłynąłem od bycia duchownym. Ale w sumie fajnie było.
2/ A potem rozmowy z Ojcem. O tym co to jest Polska, w jakim systemie żyjemy ... Należałem wówczas do szkolnego Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej i byłem przekonany do cna, że prawdą jest, iż żyjemy w najlepszym ustroju na świecie, gdzie zdążamy prawidłową i jedynie prawdziwą ścieżką do pokoju, dobrobytu, równości, sprawiedliwości (nawet tej dziejowej). Spieraliśmy się z Ojcem. On słuchał Wolnej Europy a ja zażarcie broniłem „swoich” racji. Wręcz napastliwie. I chwała Ci Ojcze za to, że nie dawałeś ponieść się emocjom, złości. Tłumaczyłeś mi po stokroć ... Ale nic do mnie w ówczesnym czasie nie dochodziło z Jego słów. Wydawało się, że te słowa Ojca uleciały w próżnię, a jednak jakże pomocne okazały się później, kiedy już rozumiałem co chciał mi przekazać. Ten czas mógłbym określić jako lotny, ale nie przelotny. Nie wiedząc nawet o tym, że był to drogowskaz na zawsze.
3/ ... choć jeszcze nie teraz. Wciąż całym sobą wierzyłem, że naprawdę idziemy najlepszą drogą do szczęśliwego świata... Zapisałem się do socjalistycznego harcerstwa (jak pamiętam: Socjalistyczny Związek Harcerstwa Polski Ludowej tzw. „Czerwone harcerstwo”), gdzie nawet byłem krótko kierownikiem. Już byłem niemalże w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (jako kandydat) przez parę miesięcy ale się sam zdecydowałem wypisać. Tak, tak. Dlaczego tak długo trwałem przy socjalistycznej Ojczyźnie – trzeba się spytać. I odpowiedzieć sobie – przecież zdarzały się rzeczy które unosiły człowieka na duszy. Choćby sprawa mieszkania... pamiętamy przecież, na „M...” czekało się dziesiątki lat, a co najmniej kilkanaście, a my, zorganizowani, otrzymaliśmy taką możliwość by pobudować mieszkania dla siebie. I zbudowaliśmy w Wadowicach blok mieszkalny 4. klatkowy, 4. piętrowy dla tych, którzy po zwyczajnej pracy po południu, w ramach urlopu pracowali na budowie swojego mieszkania, swojego M. W moim przypadku M4. Wyobrażacie sobie państwo tę euforię kiedy otrzymało się własne M po 3-4 latach? Nic to, że po takim wysiłku (o 4.30 wyjazd PKS-em do etatowej roboty, potem, od 16.30 do ok. 21.00 na budowie i powrót do domu o 23.30.co zakończyło się szpitalem na 3 tyg).
Byłem wtedy w zasadzie dorosłym. Pracowałem, miałem rodzinę, syna i zaczynałem kojarzyć fakty, zacząłem łączyć w całość wydawałoby się pojedyncze, niezwiązane ze sobą zdarzenia. Choćby takie jak po raz pierwszy dostałem pałami w trakcie protestów w 1968 roku we Wrocławiu. Potem 1970, 1976 ... I nareszcie wiedziałem, że to wszystko nie tak. Ostatecznym drogowskazem okazała się moja pasja czytania. Niby nic, ale to naprawdę był przełom w moim rozumieniu Polski Ludowej, jej zakłamania, kiedy najpierw przeczytałem wydaną w Polsce Ludowej (chyba przez „Czytelnika”) książkę „Jezioro Bodeńskie” Dygata, którą byłem zachwycony dopóty nie przeczytałem ją już powtórnie z II obiegu. Bez cenzury! I wtedy uzmysłowiłem sobie fałsz i obłudę, w której żyłem. „Jezioro Bodeńskie” było tym kamieniem, który spowodował, że ostatecznie zerwałem z dotychczasowym rozumieniem tego świata i przejściem – już totalnym – do opozycji i walki (zaznaczam – nie zbrojnej) o inne życie. W prawdziwej wolności, poszanowaniu człowieka.
Do czynnej opozycji względem rządzących Polską przeszedłem w 1978 roku. I nie myślałem, że za mojego życia skorzystam z demokracji w każdym tego słowa znaczeniu, ale dla mojego syna. Że on będzie żył w niezakłamanym świecie. Dzięki Bogu okazało się jednak, że i ja i on zaznaliśmy normalności na tym świecie.
I tak na a propos: mój przyjaciel Stanisław stwierdził melancholijnie wówczas: żyjemy i jesteśmy nawozem dobra dla naszych dzieci. Okazało się, że nie tylko.
No i stało się, że zaznaliśmy normalności na tym świecie.
Mirosław Awiżeń