Organizacje pozarządowe na Ziemi Kłodzkiej (cz.14)
Skutki procesów integracyjnych dla społeczności Ziemi Kłodzkiej w odczuciu działaczy społecznych.
Żaden z ankietowanych nie dostrzegł negatywnych skutków integracji europejskiej. 36% ankietowanych twierdzi, że członkostwo Polski w Unii Europejskiej nie miało większego znaczenia dla sytuacji mieszkańców Ziemi Kłodzkiej. Wśród pozytywnych aspektów, ankietowani wymieniali:
* 45% wskazało rozwój regionu;
* 27% wymieniło możliwość wymiany doświadczeń;
* 17% doceniło integrację w aspekcie rozwoju turystyki;
* 14% dostrzega w integracji możliwość poznawania innych kultur;
* Dla 10% ankietowanych proces integracji jest korzystny ze względu na możliwość ubiegania się o z fundusze unijne;
Działacze trzeciego sektora dostrzegają korzyści wynikające z członkostwa w Unii Europejskiej, nie do końca potrafią wykorzystać je w realizowaniu statutowych celów swoich organizacji.
Europejskość przejawia się w postawach reprezentantów trzeciego sektora w preferowanym przez nich system wartości. Jest on zbliżony do sytemu reprezentowanego przez społeczeństwo europejskie. Jest to trwały budulec europejskości. Trzeci sektor na Ziemi Kłodzkiej nie pełni roli propagatora oraz lidera integracji europejskiej. Jako sektor zorganizowany prawnie ma ułatwioną drogę do poszukiwania możliwości współpracy wśród podobnych organizacji w całej Europie. Etap, na którym znajdują się organizacje pozarządowe na Ziemi Kłodzkiej, w odniesieniu do współpracy międzynarodowej, jest początkowy. Organizacje nie skupiają się również na propagowaniu idei zjednoczonej Europy, nie dostrzegają korzyści wynikających ze współpracy sektorowej na poziomie europejskim.
Aby europejskość stała się wartością kierunkową dla funkcjonowania organizacji pozarządowych na Ziemi Kłodzkiej niezbędna jest edukacja w zakresie współpracy międzynarodowej, a także próba zmiany sposobu myślenia, który każe postrzegać Europę w kategoriach „my – oni”. Dla budowania podstaw europejskości brakuje spojrzenia na Europę przez pryzmat regionów. Takie postrzeganie ułatwi odejście od Europy państw narodowościowych. Niezbędne jest również zbudowanie poczucia, że interes europejski to także interes polski, a co za tym idzie interes Ziemi Kłodzkiej.
Badania wykazały również, że istnieje duży stopień przenikania się trzeciego sektora z sektorem politycznym. Ankietowani wprost przyznawali, że działalność na rzecz trzeciego sektora traktowana jest przez nich jako etap w karierze politycznej. Najwięcej ankietowanych wskazało jednak chęć niesienia bezinteresownej pomocy. Czynnik koleżeński odgrywa również istotna rolę jako motyw zaangażowania w działanie organizacji pozarządowych.
Organizacje trzeciego sektora Ziemi Kłodzkiej zaczynają dostrzegać korzyści wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej, jednak zakorzenione postawy, a także brak zrozumienia dla integracji społecznej pozwala stwierdzić, że europejskość, w szerokim znaczeniu, nie przejawia się w funkcjonowaniu organizacji pozarządowych. Istnieją jednak znamiona pozwalające sądzić, że proces „zagarniania” europejskości do działań trzeciego sektora rozpoczął się.
ZAKOŃCZENIE
Wieloaspektowość pojęcia europejskość dawała szansę na odnalezienie tego zagadnienia w funkcjonowaniu organizacji pozarządowych na Ziemi Kłodzkiej. Wyniki ankiety ukazały jednak, że trzeci sektor jest na etapie kształtowania postaw, które wynikają z definicji europejskości. Do takich konkluzji można dojść po przeanalizowaniu odpowiedzi, w których działacze społeczni z powiatu kłodzkiego wyrażali swoje opinie o współpracy z organizacjami pozarządowymi z krajów europejskich, o integracji europejskiej oraz o motywach zaangażowania w pracę w trzecim sektorze. Europejskość przejawia się jedynie w systemie wartości przez nich reprezentowanych, który jest zgodny z systemem reprezentowanym przez Europejczyków. Stanowi to dowód na silną pozycję wartości w budowaniu wspólnej tożsamości europejskiej.
Założeniem opracowania było odnalezienie europejskości w działaniach podejmowanych przez organizacje pozarządowe na Ziemi Kłodzkiej. Istotnym było uwzględnienie czynnika ludzkiego, jako decydującego o kształcie, pozycji oraz stopniu zaangażowania. W teoretycznej części trzeci sektor jawił się jako zintegrowane działania sprawnie prosperujących organizacji, których funkcjonowanie dyktowane jest potrzebami społeczności lokalnej. Jednak pytania o funkcjonowanie organizacji w aspekcie tożsamości europejskiej ujawniły, że wiedza na temat procesów integracyjnych, szans i zagrożeń z nich wynikających, jest niewielka. Jeżeli połączymy to z faktem, że jednym z najczęściej wymienianych motywów zaangażowania w życie społeczne był aspekt koleżeński lub chęć budowania poparcia politycznego, okazuje się, że europejskość nie stanowi wartości kierunkowej w działalności organizacji pozarządowych na Ziemi Kłodzkiej.
W dobie jednoczącej się Europy, od trzeciego sektora wymaga się aktywnej działalności, przyczyniającej się do wzmocnienia integracji europejskiej. Aby tak się stało niezbędne jest zrozumienie, że Ziemia Kłodzka, podobnie jak wiele regionów europejskich, jest częścią Wspólnoty, która podejmuje wszelkie starania aby usprawnić funkcjonowanie gospodarcze tychże regionów. Niezbędne jest również odejście od myślenie „my – oni”, gdzie my to Polska, a oni reszta Europy. W świadomości mieszkańców Ziemi Kłodzkiej, kategoria „inny” odnosi się do podziału na państwa. Aby móc budować podstawy europejskości należy przenieść tę kategorię poza granice Europy. Należy również rozpocząć edukację, w kierunku uświadamiania społeczeństwa, że interes Polski, to również interes europejski. Jesteśmy częścią integrującej się Europy, której jedność i stabilność zależy od umiejętności współpracy Europejczyków. Trzeci sektor powinien być prekursorem w tej dziedzinie; budować podstawy relacji, na których powstanie społeczeństwo europejskie.