Święto górników - Barbórka

Dlaczego akurat Barbara jest patronką górników i to na dodatek kobiecą (według górniczych wierzeń kobieta pod ziemią przynosi pecha) przeczytacie poniżej. Legenda głosi, że tuż po tym, jak Barbara została ścięta przez ojca za to, że przeszła na chrześcijaństwo, raził go piorun. Święta Barbara została patronką wszystkich narażonych na wybuchy pracowników oraz górników.
Święta Barbara (285–306?) należy do najbardziej czczonych świętych chrześcijańskich. Zginęła śmiercią męczeńską z rąk swego ojca, nie wyrzekając się wiary. Jej kult rozprzestrzeniał się szybko, zwłaszcza wśród ludzi wielu trudnych zawodów narażonych na nagłą i niespodziewaną śmierć. W średniowieczu należała do 14 świętych orędowników sprawujących opiekę nad światem. Patronką górników została prawdopodobnie w XIII lub XIV w., pierwotnie na ziemiach czeskich (kopalnia srebra w Kutnej Horze).
W XVII i XVIII w. obrali ją za patronkę w godzinę śmierci również górnicy polscy. Z 1646 roku pochodzi słynna figura św. Barbary w kościele na kieleckiej Karczówce, wykuta z jednej bryły galeny, a z roku 1689 – rzeźba zachowana w kopalni soli w Wieliczce.
Kościoły i kaplice pod jej wezwaniem znajdują się w wielu miastach górniczych, a jej wizerunki spotyka się w cechowniach kopalń i na uczelniach górniczych (np. sześciometrowy posąg na dachu budynku głównego AGH i witraż w holu głównym).
Od połowy XVIII w. tradycyjne święto „barbórki” obchodzone jest w kopalniach na ziemiach polskich w dniu św. Barbary (4 grudnia). Pierwsze obchody „barbórkowe” miały miejsce w okręgu wydobycia rud ołowiowo-srebrowych w Tarnowskich Górach. Nieco później narodziła się tradycja świeckiej części obchodów, „cywilizująca” górnicze zwyczaje spędzania czasu przy kuflu piwa – napoju powszechnego i taniego, zastępującego nierzadko obfity posiłek.

Szrzej o tradycjach święta górniczego - pzreczytacie w numerze styczniowym BRAMY.