Mietek Kowalcze – z cyklu: Czytane dla fabuły (28) – Trudna opowieść

Z fabułą spotykamy się na wiele różnych sposobów. To jasne. O jednym z nich w krótkiej rekomendacji książki wybranej do tego cyklu. Niedzielne, majowe przedpołudnie. Słoneczne, choć temperatura rośnie powoli. W Muzeum w Bíle Vodé o swojej książce zajmująco opowiada Kateřina Tučková. Znana z ważnych powieści – „Boginie z Žitkovej” czy „Wypędzenie Gerty Schnirch”. Mówi o niej z „ciężarem” miejsca. Dlaczego? Otóż dwutomowa „Bílá Voda” to opowieść, której akcję autorka umieściła kilkadziesiąt metrów od miejsca spotkania. Tak więc poruszaliśmy się, siłą rzeczy (i miejsca), w przestrzeni, w której wymieszały się ze sobą ściśle historia i literatura. Realia sprzed siedemdziesięciu lat, praca autorki, która trwała dekadę i podążająca za nimi nasza czytelnicza wrażliwość. Materiał, którego dostarczyła do powieści historia, jej dokumenty i przekazy, to dzieje klasztoru w tej przygranicznej wsi, który stał się w roku 1950 miejscem internowania przez władze komunistyczne sióstr zakonnych z całej Czechosłowacji. Internowania, które wypełniały szykany, ciężka praca, okropne warunki bytowe i higieniczne. Niedzielne spotkanie kończyło się symbolicznym upamiętnieniem zmarłych zakonnic. Na miejscowym cmentarzu, na którym pochowano 750 sióstr.
O inspirującej sile tematu, o emocjonalnych wstrząsach i zaskoczeniach przy badaniu zagadnienia i o sposobie znalezienia własnego „przełożenia” na fabułę autorka z pasją opowiadała czesko-polskiej publiczności. Tę pasję z łatwością czytający odnajdują.
W czasie spotkania (ten wpływ miejsca!) nie było mowy o strukturze powieści, a mam tu na myśli jedną z bohaterek. Zwróćcie proszę uwagę na Lenę w czasie lektury. Czy trudy ciemnego czasu życia zakonnic mają coś wspólnego z jej dziejami?
Autorka do Kłodzka nie przyjedzie. Zaprosiła PT Czytelników na 10 lipca na spotkanie w Starej Kopalni w Wałbrzychu w ramach Festiwalu Góry Literatury.
PS Drugie piętro muzeum w Bíle Vodé poświęcone jest Mariannie Orańskiej, która ze swojego pałacyku (dzisiaj lecznica psychiatryczna) w tej miejscowości jeździła doglądać budowy pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim.
Kateřina Tučková, Bílá Voda, tłum. Julia Różewicz. Wydawnictwo Afera Wrocław 2024.
Mieczysław Kowalcze
foto ze spotkania z Autorką – Mikołaj Rybczyński