Czy w rozwoju Ziemi Kłodzkiej jest miejsce na zorganizowaną bio-energetykę?

Na zdjęciu: Biogazownie rolnicze: bezpłatne warsztaty - Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa - Portal Gov.pl (www.gov.pl)

Na zaproszenie burmistrza Kłodzka pana Michała Piszko w dniu 5 lipca 2024 odbyło się spotkanie informacyjne ws. zasadności uruchomienia inwestycji biometanowni. W spotkaniu udział wzięli pp. Zbigniew Szczygieł, Maciej Macuk (technolog z referencją udziału w budowie takiej inwestycji), przedstawiciel Gminy Polanica-Zdrój oraz Jerzy Dudzik. Burmistrzowi zostały przedstawione podstawowe informacje w jaki sposób należy przygotować inwestycje, szczególnie zwracając uwagę na rolę społeczeństwa oraz jakie mogą z tej inwestycji wynikać profity dla mieszkańców Kłodzka – głównie w zakresie dostaw zielonej energii cieplnej. Przedstawiono przykłady, że prawidłowo wykonana inwestycja „nie śmierdzi”. To zagrożenie występuje głównie na etapie dostaw substratu i jego magazynowania. W czasie dostępnych obecnie technologii ten zakres inwestycji można wykonać ograniczając to zagrożenie. Pan Burmistrz wyraził zainteresowanie kontynuacją prac koncepcyjnych, których celem jest określenie warunków uruchomienia inwestycji na potrzeby Kłodzka i subregionu.
Inwestowanie w alternatywne źródła energii staje się w ostatnim czasie coraz bardziej popularne i opłacalne. Obecnie wśród alternatywnych źródeł energii prym wiodą te niestabilne, odnawialne ze słońca i wiatru.
Coraz większego znaczenia nabiera energia pochodząca z biomasy, która w Polsce niesłusznie odgrywa marginalną rolę. Często jest przedmiotem protestów społecznych spowodowanych głównie zaniedbaniami organizatorów procesu inwestycyjnego w organizacji konsultacji społecznych. Powodem protestów są obawy o uciążliwość zapachową, negatywne skutki transportu substratów oraz hałas urządzeń zainstalowanych w biogazowniach.
W tej sprawie należy podkreślić, że w polskim prawie nie występują normy zapachowe. W rzeczywistości każda osoba inaczej odczuwa nieprzyjemny zapach.
Nie ulega jakimkolwiek wątpliwościom, że prawidłowo zaprojektowana biogazownia i jej eksploatacja nie powinna emitować nieprzyjemnych zapachów, gdyż proces fermentacji metanowej jest zamknięty, przez co nie przyczynia się do powstawania związków tworzących odór. Zapachy mogą się ulatniać i być wyczuwalne przy rozładunku i przechowywaniu biomasy i na ten etap projektowanej inwestycji należy zwrócić szczególną uwagę. Istnieją już technologie rozwiązujące skutecznie ten problem. Zatem przy prawidłowo zaprojektowanej inwestycji i przeprowadzonych konsultacjach społecznych tzw. nieprzyjemny zapach nie powinien być powodem do protestów. O uruchomieniu tego typu inwestycji decydują: lokalizacja, korzyści ekonomiczne i środowiskowe głównie w obszarach zwiększania efektywności gospodarowania odpadami.
Kilka zdań o pozyskiwaniu energii z biomasy….
Jednym z najlepszych sposobów pozyskiwania energii z biomasy jest przetwarzanie jej w procesie fermentacji beztlenowej. Technologia ta polega na zamknięciu na kilkadziesiąt dni biomasy (substratów) w szczelnych, ogrzewanych zbiornikach. Rodzaj możliwych do zastosowania substratów jest bardzo szeroki. Należą do nich między innymi produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego, produkty pochodzenia roślinnego, odpady organiczne z produkcji mleczarskiej, przemysłu spożywczego i rolno-przemysłowego, odpady organiczne z gospodarstw domowych, osady ściekowe. W czasie przebywania substartów w zbiornikach ulegają one wsponianemu wyżej procesowi fermentacji. Wynikiem tego procesu jest powstawanie biogazu.
Biogaz jest mieszanką metanu (50- 60% obj.), dwutlenku węgla (40- 50% obj.) i gazów szczątkowych (para wodna, siarkowodór, amoniak). Pozyskany biogaz można wykorzystać na dwa sposoby.
• Pierwszym z nich jest spalanie go w silniku, czego efektem jest wytworzenie energii elektrycznej i cieplnej. Jest to jak na ten moment jedyna występująca technologia w Polsce.
• Drugim sposobem jest przetwarzanie powstającego biogazu do jakości biometanu, czyli „zielonego gazu ziemnego”. Skład i właściwości biometanu są identyczne do tych, które posiada kopalny gaz ziemny. Otrzymany w ten sposó „bio gaz ziemny” może być wprowadzany do sieci gazowej lub skarplany/ sprężany i magazynowany w zbiornikach.

Jest to coraz szerzej stosowana technologia na świecie i w Europie. Aktualnie największą liczbę instalacji wytwarzających biometan posiadają Francja, Niemcy i Anglia. Instalacje te mogą również odseparowywać i magazynować „bezemisyjny” dwutlenek węgla. Może być on w dalszym etapie sprzedawany do zakładów przemysłowych i spożywczych oraz odgrywać ogromną rolę w magazynowaniu wodoru.
Kolejną zaletą biogazowni jest powstający obok biogazu poferment. Jest to nic innego jak naturalny nawóz, bogaty w azot, fosfor i potas, który po procesie fermentacji może być sprzedawany do producentów rolnych. Jest to również nawóz, który nie jest ograniczony przez dyrektywą azotanową wyróżniający się dużo niższą odorowością w porównaniu z „surowymi”, naturalnymi nawozami.
Do najważniejszych zalet biogazowni względem innych OZE należą:
1. Ciągła praca instalacji – sprawność na poziomie 90-95% rocznie (energia słoneczna na poziomie 15%; energia wiatru na poziomie 25%)
2. Brak problemów z magazynowaniem nośnika energii (biogazu i biometanu)
3. Wytwórczość niezależna od warunków atmosferycznych
4. Ogromny potencjał wytwórczy szacowany na około 5-8 mld m3 biometanu rocznie
5. Możliwość wykorzystania produktów odpadowych do pozyskania energii.
6. Nawóz ekologiczny jakim jest poferment co ma istotne znaczenie dla zdrowej żywności.
W czasach postępującego wzrostu cen energii warto ponieść wysiłek w uruchomieniu takiej inwestycji. To też nowe kompetencje, zatrudnienie i świadomość aktywności w ochronie środowiska i klimatu.