Debata w Dusznikach-Zdroju: „Między miastem a regionem. Podróże – migracje – wysiedlenia”

W piątek, 26 kwietnia, w godzinach 17:00-19.00 w Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju odbyła się debata historyczna realizowana z inicjatywy wrocławskiego Centrum Historii Zajezdnia. Tematyka spotkania, odbywającego się pod hasłem: „Między miastem a regionem. Edycja II: Podróże – migracje – wysiedlenia”, dotyczyć miała historii regionu Ziemi Kłodzkiej po 1945 roku, z uwzględnieniem kwestii migracji, komunikacji i mobilności społecznej.
Uczestnikami dyskusji byli: dr Joanna Hytrek-Hryciuk, Muzeum Pana Tadeusza, Bronisław Kamiński, historyk, dr Piotr Sroka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich oraz Janusz Laska, nauczyciel i regionalista. Debatę poprowadził dr hab. Maciej Szymczyk, dyrektor Muzeum Papiernictwa, natomiast podsumowania debaty dokonał prof. dr hab. Przemysław Wiszewski.
„Między miastem a regionem. Dolny Śląsk po 1945 r. widziany z różnych perspektyw” to cykl debat organizowanych od 2023 r. w byłych miastach wojewódzkich (1975–1998) i jednocześnie największych ośrodkach miejskich Dolnego Śląska. Dyskusje te dotyczą historii poszczególnych terenów po II wojnie światowej, z uwzględnieniem ich rozwoju i degradacji, m.in. w ujęciu gospodarczym, społecznym, kulturowym. W tegorocznej, drugiej edycji cyklu tematem wiodącym debat są kwestie: Podróże – migracje – wysiedlenia. Podczas spotkań zaproszeni paneliści skupiają się na problemach związanych z mobilnością społeczną, transportem i komunikacją czy też turystyką. W okresie od lutego do połowy kwietnia br. debaty o tej tematyce odbyły się już w Jeleniej Górze, Wałbrzychu i Legnicy.
Jak wspominają organizatorzy, w pierwotnym założeniu spotkania te miały odbywać się w byłych miastach wojewódzkich. Skąd więc tym razem – Duszniki-Zdrój? Otóż, jak stwierdził na wstępie dr Marek Szajda, nasz region Ziemi Kłodzkiej różni się w zachodzących w omawianym okresie procesach gospodarczych od pozostałej części Dolnego Śląska i nie można go w ten sam sposób podsumować, jak to zrobiono w wymienionych już wcześniej miastach. Nic dziwnego, że postanowiono tematykę tę poruszyć osobno dla Ziemi Kłodzkiej, wybierając jako współpartnera do tej debaty Muzeum Papiernictwa.
Jako pierwsza wystąpiła dr Joanna Hytrek-Hryciuk przedstawiając w krótkim zarysie (mając do dyspozycji zaledwie 15 min) migrację ludności w przełomowych latach 1945-1950. Bronisław Kamiński, były dyrektor Skansenu w Kudowie-Zdroju, poruszając tematykę obozu w Kudowie-Zdroju w czasie II wojny światowej, opowiedział o czynionych obecnie staraniach i trudach w celu upamiętnienia tego miejsca. Jednak, jak dotychczas, nie przyniosły one na terenie Kudowy pozytywnych rezultatów (ale być może uda się tę inicjatywę zrealizować przy współpracy z Czechami w Nachodzie). Następnie dr Piotr Sroka zajął się tematyką turystyki na Ziemi Kłodzkiej po 1945 r., przypominając szczególną rolę FWP. Natomiast Janusz Laska, poruszył jeden z wątków szerokiego zagadnienia, jakim jest turystyka, przypominając obiekty kultu na terenie Ziemi Kłodzkiej i znaczenia organizowanych przed 1945, jak i po tej przełomowej dacie, pielgrzymek. Zwrócił też uwagę, w kontekście szerokich zmian na przestrzeni minionego blisko 80-lecia, na szereg innych aspektów związanych z migracjami, o których się nie pisze i nie mówi. Wymagają więc badań i opracowań.
Interesujące były głosy uczestników spotkania, którzy mocno zaangażowali się w dyskusję. Dotyczyły one głównie tematyki migracji oraz obecności różnorodnych nacji zamieszkujących ten region, zarówno przed II wojną światową, jak i po 1945 r. Ciekawe uzupełnienia, zarówno wynikające z własnych doświadczeń życiowych, jak i też indywidualnych badań historycznych i archiwalnych, prowadzonych przez regionalistów.
A jak wypadła debata w Dusznikach-Zdroju i jakie wnioski wypływają z całego cyklu spotkań, dowiedzieć się mogą wszyscy zainteresowani, uczestnicząc w podsumowaniu, które odbędzie się 21 maja w Ośrodku Zajezdnia we Wrocławiu.
Jeden wniosek przytoczę już teraz, bardziej optymistyczny, biorąc pod uwagę proces wyludniania Ziemi Kłodzkiej, a w każdym razie dużego zmniejszania się populacji żyjącej w naszym regionie – „...nie bójmy się migracji…” - powiedział prof. dr hab. Przemysław Wiszewski na zakończenie debaty w Dusznikach-Zdroju. Jest też pozytywna wiadomość dla wszystkich czujących niedosyt jeśli chodzi o czas poświęcony tematyce migracji i historii turystyki – otóż p. dyrektor Maciej Szymczyk zapowiedział osobne spotkania, w późniejszych terminach, z dr Joanną Hytrek-Hryciuk i dr. Piotrem Sroką.