Bezemisyjnie i nowocześnie dla środowiska i człowieka (20) - Założę się, że w 2050 roku nie będziemy neutralni klimatycznie!
Aktualności.
Powiało optymizmem. Komisja Europejska zatwierdziła program regionalny województwa dolnośląskiego pod nazwą Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska (FEDS). Tym samym został zatwierdzony terytorialny plan sprawiedliwej transformacji subregionu wałbrzyskiego, co oznacza, że zostało potwierdzone wsparcie finansowe w wysokości 558,3 mln euro na tzw. sprawiedliwą transformację przeznaczoną dla regionów pogórniczych. Zachęcam do odwiedzenia serwisu informacyjnego programu FEDS (https://rpo.dolnyslask.pl/o-projekcie/rpo-wd-2021-2027/dokumenty-program...) a szczególnie na strony 193-199, gdzie szczegółowo opisano budżet i wskaźniki tej planowanej transformacji klimatu. To dobra ściąga dla przyszłych projektów czy przedsięwzięć zintegrowanych, z którymi będziemy mieli do czynienia od roku 2023. Z kwoty budżetu 558,3 mln euro planu TPST, wydzielono 204 mln euro z przeznaczeniem dla tzw. zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT-y). Dla informacji na obszarze NUTS 517 (podregion wałbrzyski) objętym wsparciem FST funkcjonują 2 ZIT-y: (1) Aglomeracja Wałbrzyska (część północna NUTS z 2 gminami noworudzkimi i Radkowem) i nowo powstały (2) ZIT Południowy (powiaty: dzierżoniowski, ząbkowicki i kłodzki bez Nowej Rudy i Radkowa). Pomiędzy tymi instytucjami prowadzone są negocjacje podziału w/w budżetu. Można więc powiedzieć, że ZIT-y dysponują wiedzą o budżecie, którym będą dysponowały. Są więc podstawy do uruchamiania zintegrowanych przedsięwzięć w obszarach interwencji wskazanych przez UMWD. Obszary te dotyczą zagadnień efektywności budynków, OZE oraz mobilności transportu. Muszą one być uwidocznione w strategiach rozwoju ZIT-ów: diagnozie i celach.
Oprócz programu FEDS w trakcie uruchamiania są programy krajowe opisane w zatwierdzonej Umowie Partnerstwa. Dodatkowo coraz bardziej realna staje się perspektywa uruchomienia Krajowego Programu Odbudowy. Nie wspomnę o polskim ładzie czy ofertach funduszy ochrony środowiska. Suma summarum docierają do nas informacje wypełnione „masą pieniędzy do wzięcia” oczywiście na projekty czy tzw. przedsięwzięcia zintegrowane. Warto przypilnować tworzone obecnie strategie ZIT, gdzie należy zgłosić planowane projekty. Moim zdaniem nie tylko samorządowe. To też oferta dla przedsiębiorców i instytucji społecznych.
Jak do „konsumpcji otrzymanego wsparcia” jesteśmy przygotowani pokaże rok 2023! Wtedy rozpoczną się konkursy. Tutaj czuję się zobowiązany do przypomnienia, że sposób wydatkowania i rozliczania uzyskanego wsparcia w okresie 2021–27 będzie zdecydowanie inny niż w okresie 2014–20. To taka uwaga szczególnie dla tych, którzy o przyszłości myślą historycznymi schematami – oczywiście w kontekście zagospodarowywania wsparcia jakie będzie nam postawione do dyspozycji.
A teraz o zobowiązaniu ws. neutralności klimatycznej naszego regionu.
Tak naprawdę nie zauważyłem, aby ktokolwiek uprawniony takie zobowiązanie dla Ziemi Kłodzkiej – złożył!
A warto się nad tym zastanowić. Przecież mamy aspiracje regionu uzdrowiskowo-turystycznego – czyli sprzyjającego zdrowiu. Programy ograniczania emisji gazów cieplarnianych w takich regionach stają się coraz bardziej powszechne. To istotny element konkurencji ich oferty.
Dla naszego bezpieczeństwa, a także ekonomii skuteczne przeprowadzenie procesu transformacji jest wyzwaniem i priorytetem. Szansą – wsparcie z takich programów jak FEDS, FST, KPO czy innych.
Czy jesteśmy na to gotowi to zweryfikuje życie. A czasy nie są wcale dobre i łatwe. Czy patrząc wspólnym interesem Ziemi Kłodzkiej potrafimy spójnie działać? Czy rozumiemy:
1. Jakie znaczenie w przyjętej strategii powiatu ma neutralność klimatyczna?
2. Czy mamy przygotowane projekty realnie oddziaływujące na cały obszar regionu, których rezultatem będzie zdecydowane obniżanie emisji gazów cieplarnianych i zatrudnianie w nowych branżach?
3. Czy mamy pieniądze na finansowanie realizacji projektów?
4. Czy istniejący stan organizacji i posiadanych kompetencji gwarantuje osiągnięcie stawianych sobie celów?
5. Kto odpowiada za osiągnięcie celów neutralności klimatycznej Ziemi Kłodzkiej?? – jeżeli takowe zostały zdefiniowane.
Takich pytań można postawić wiele. To nie jest trudne. Trudniejsze jest znalezienie odpowiedzi i uruchomienie działań. Do takiego poszukiwania rozwiązań zapraszam. Żeby nie było łatwo to należy mieć na uwadze fakt, że większość wsparcia finansowego UE jest ograniczona w czasie. Środki należy wydać/zagospodarować w niektórych przypadkach do końca roku 2025, 2026 czy 2027. Jeżeli się to nie uda to wrócą do Brukseli lub innych regionów. Opcja przedłużania czasu realizacji programów obecnie nie jest w ogóle brana pod uwagę.
Dbajmy o otaczające nas środowisko naturalne i klimat. Korzystajmy z ofert tych co chcą nam pomóc. Starajmy się wdrażać ciekawe pomysły i projekty. To wszystko róbmy wspólnie. Tylko takie współdziałanie zbuduje odporność na zagrożenia i wzmocni konkurencyjność oferty Ziem Kłodzkiej na krajowym i zagranicznym rynku szczególnie turystyki i uzdrowisk.
Z okazji Świąt oraz nadchodzącego Nowego Roku życzę Państwu zdrowia i pomyślności.