Bez węgla – bezemisyjne i sprawiedliwie. SpołecznyTerytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji Subregionu Wałbrzyskiego

Szanowni Państwo.
Może to już staje się nudne powtarzanie, ale co się wydarzyło w czasie od ostatniego artykułu? A no „klimat” konsekwentnie „robi swoje”. Już nawet coraz bliżej Europy wulkany wybuchają! Dostępne prognozy dotyczące głównych frontów oceanicznych oddziaływujących na Europę w perspektywie długoterminowej mówią o istotnych zmianach w pogodzie. I nie są to dla nas informacje dobre!
A my? – zaabsorbowani codziennymi sprawami żyjemy z coraz większym niepokojem o bezpieczeństwo. To podstawowe! Rosnące ceny – szczególnie energii elektrycznej i gazu, będziemy czy nie w Unii Europejskiej, od czasu do czasu kolejne sensacje „polityczne” itd...
Sprawy wizji rozwoju wolnego od węgla opartego na redukcji CO2 są spychane na dalsze miejsca. To co w programowaniu przyszłości napawa optymizmem to, że w sposób coraz bardziej zrozumiały opisywany jest model możliwego wsparcia. M.in. pojawiają się propozycje skierowane do środowisk dotkniętych ubóstwem energetycznym. To kolejne przesłanki do przemyśleń i działań mających na celu opracowanie takich projektów, które są potrzebne i zrozumiałe. Pamiętajmy, że w odniesieniu do tego czego się nauczyliśmy zasadniczo zmieni się formuła ich rozliczania i finansowania.
Kontynuując sprawę przyszłych projektów w Społecznym Terytorialnym Planie Sprawiedliwej Transformacji Subregionu Wałbrzyskiego zostały zdiagnozowane podstawowe obszary interwencji. To dobra podpowiedź jak taki projekt napisać.

Obszary interwencji transformacji środowiska naturalnego i ekologii
1. TE OI1 – Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych (projekty wspierające działania na rzecz wysokiej jakości powietrza, likwidacji niskiej emisji z systemów grzewczych, poprawiające efektywność energetyczną budynków ,przedsiębiorstw, zwiększające standardy energetyczne oraz izolacyjność cieplną budynków w tym nowobudowanych oraz poddawanych renowacji).
2. TE OI2 – Rekultywacja i rewitalizacja poprzemysłowych terenów (projekty wspierające rekultywacje zdegradowanych w wyniku wydobycia węgla kamiennego hałd pokopalnianych, zbiorników poflotacyjnych, wspierające rewitalizację miejskich i wiejskich obszarów zdegradowanych wysokoemisyjną działalnością pogórniczą, projekty aktywnej zieleni miejskiej, projekty zagospodarowania wód pokopalnianych, projekty ograniczające degradacje gleby; wspierające rozwój terenów zielonych).
3. TE OI3 – Wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto (projekty wspierające rozwój energii odnawialnej i jej magazynowania, wysokosprawne niskoemisyjne, zintegrowane układy wytwarzania i zarządzania energią odnawialną, projekty elektroprosumeryzmu, projekty demonstracyjne, gospodarczego wykorzystania geotermii).
4. TE OI4 – Gospodarka o obiegu zamkniętym (wsparcie dla projektowania i wdrażania ekoinnowacji, projekty z usługami doradczymi dla recyklingu i innych metod odzysku odpadów, projekty gospodarowania surowcami nieodnawialnymi ze szczególnym uwzględnieniem ich jakości, wartości i możliwości wielokrotnego użycia, projekty zapobiegania powstawaniu odpadów, projektów gospodarowania wodą, ściekami, kompostowania, magazynowania metanu).
5. TE OI5 – Rozwój elektromobilności i paliw alternatywnych w transporcie (projekty elektromobilności wspierające użytkowanie niskoemisyjnych środków transportu, projekty modernizacji i rozbudowy infrastruktury transportowej odpowiadającej standardom i wymogom środowiskowym; unowocześniania taboru wszystkich gałęzi transportu; rozwoju transportu zbiorowego; ograniczające emisje spalin w ruchu drogowym, wprowadzania ułatwień dla tworzenia stref czystego transportu oraz zwiększeniem efektywności nadzoru nad jakością spalin emitowanych przez pojazdy, wdrażania innowacyjnych systemów zarządzania ruchem transportowym; ..).
6. TE OI6 – Poprawa efektywności energetycznej ciepłownictwa (projekty wspierające rozwój ekologicznych i efektywnych systemów ciepłowniczych, produkcje ciepła w kogeneracji, wykorzystania odpadów na cele energetyczne ,modernizacje i rozbudowę systemów dystrybucji ciepła i chłodu, magazynów ciepła i inteligentnych sieci).
7. TE OI7 – Działania adaptacji i mitygacji do zmian klimatu (projekty sprzyjające adaptacji do zmian klimatu; projekty wsparcia samorządów w zakresie zarządzania emisjami; kształtowania postaw społecznych sprzyjających adaptacji do zmian klimatu, edukacja i promowanie ekologicznego i niskoemisyjnego sposobu zagospodarowania przestrzennego, projekty zrównoważonego rozwoju regionalnego i lokalnego, projekty włączenia cyfrowego, projekty ochrony bioróżnorodności, ochrony przyrody i dziedzictwa kultury, projekty modernizacji infrastruktury turystycznej).

Obszary interwencji transformacji społecznej
1. TS OI1 – Partnerstwo Programowe Społecznego Planu Sprawiedliwej Transformacji (projekty partnerstw społecznych kreujących partycypacje społeczną w obszarach życia społecznego, środowiskowego i gospodarczego, projekty tworzenia Lokalnych Punktów Transformacji; akcje informacyjne, spotkania ,konferencje).
2. TS OI2 – Kompetencje dla obywatela i samorządu (projekty wspierające budowę i modernizacje infrastruktury szkół i ośrodków kształcenia zawodowego; projekty zwiększenia kompetencji przyszłości; rozwój wczesnej edukacji elementarnej i opieki nad dzieckiem; edukacji szkolnej (na poziomie podstawowym i średnim ogólnokształcącym); szkolnictwa zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie; projekty cyfryzacji edukacji (rozbudowa sieci i rozwój technik cyfrowych w edukacji, zdalnego nauczania, wyposażenie sprzętowe i oprogramowanie), cyfrowe zasoby edukacyjne; rozwój systemów e-learningowych i samokształcenia).
3. TS OI3 – Praca w zielonych sektorach gospodarki (projekty wspierające transformację w MŚP, projekty podnoszenia kompetencji pracowników, dostosowania kompetencji pracowników do procesów związanych z automatyzacją i robotyzacją miejsc pracy; diagnozowania potrzeb rynku pracy, podnoszenia kwalifikacji obszarze wyzwań wynikających z nowych technologii; wsparcie dla firm w zamawianiu profili kształcenia zawodowego; doradztwo specjalistyczne dla MŚP).
4. TS OI4 – Ekonomia społeczna (projekty tworzenia nowych i wzmacniania działalności istniejących Podmiotów Ekonomii Społecznej (PES) specjalizujących się w reintegracji społecznej, doposażenia PES w zasoby lokalowe i techniczne, programy i inwestycje wspierające mobilność zawodową osób bezrobotnych, zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz osób zamieszkujących tereny wiejskie Subregionu Wałbrzyskiego, programy wspierające uruchamianie przez osoby bezrobotne i zagrożone wykluczeniem społecznym własnych działalności gospodarczych, programy uspołecznianie usług nakierowanych na wspieranie mobilności zawodowej osób bezrobotnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, poprawiające kompetencje cyfrowe osób starszych, niepełnosprawnych oraz osób bezrobotnych).
5. TS OI5 – Ubóstwo energetyczne (działania osłonowe wraz z usługami doradczymi ze wsparciem w termomodernizacji i prosumeryzmie oraz elektroprosumeryzmie dla gospodarstw domowych zagrożonych ubóstwem energetycznym; projekty społeczne kierowane do grup zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym).
6. TS OI6 – Infrastruktura publiczna i społeczna (projekty w zakresie dostępności i rozwoju infrastruktury miejsc świadczenia usług publicznych, poprawy jakości świadczenia tych usług, doskonalenie kompetencji pracowników pomocy społecznej, osób świadczących usługi społeczne, projekty wspierające rozwiązania cyfrowe w administracji samorządowej (e-usługi); projekty dotyczące profilaktyki, kształtowania postaw prozdrowotnych i promocji zdrowia; projekty z obszaru inteligentne miasta i wsie, projekty wspierające infrastrukturę mieszkalnictwa oraz pozostałą infrastrukturę społeczną przyczyniającą się do rozwoju regionalnego i lokalnego).
7. TS OI7 – Elektroprosumeryzm (projekty polegające podnoszeniu poziomu świadomości, wiedzy i kompetencji różnego rodzaju procesów transformacji energetycznej w trybie przełomowym w ramach budowy autonomicznych samowystarczalnych obszarów energetycznych z wykorzystaniem informatyki do bilansowania i rozliczania energii na tych obszarach).

Obszary interwencji transformacji gospodarki w kierunku neutralności klimatycznej
1. TG OI1 – Organizacja subregionalnej sieci doradztwa w transformacji (projekty dot. organizacji sieci terytorialnych ośrodków doradztwa w transformacji, szkoleń, przekwalifikowania pracowników (reskilling), marketingu, przygotowywanie projektów, poszukiwanie klientów, inwestorów, zarządzanie własnością intelektualną, itp.).
2. TG OI2 – Organizacja Wałbrzyskiego Huba Technologicznego (projekty inwestycyjne w obszarach wspierających transformację gospodarczą, wspólna infrastruktura logistyczna, transportowa, energetyczna, laboratoryjna, szkoleniowa, marketingowa itp., budowanie łańcuchów dostaw, wspólne strategie rozwojowe i sprzedażowe).
3. TG OI3 – Organizacja współpracy ze środowiskiem naukowym (projekty edukacji ustawicznej, wdrożeniowe prace mgr i dr, staże naukowców w przedsiębiorstwach, konferencje i seminaria naukowo-technologiczne, wizyty studyjne, programy edukacyjne i szkoleniowe w nowych, zielonych obszarach technologicznych, konsultacje eksperckie i mentoring z udziałem naukowców z uczelni dla spółek technologicznych, w tym z wykorzystaniem narzędzi online.
4. TG OI4 – Wspieranie inicjatyw klastrowych, i wspólnot energetycznych (projekty wspólne dla przedsiębiorstw wykazujących synergie kompetencji, budujące łańcuchy dostaw, w tym wykorzystywanie odpadów poprodukcyjnych do produktów rynkowych, wspólne projekty rozwojowe, budowanie wspólnej infrastruktury).
5. TG OI5 – Wspieranie rozwoju gospodarki instrumentami inżynierii finansowej (projekty tworzenia prywatnych i publiczno-prywatnych funduszy inwestycyjnych, współpracy z instytucjami zarządzającymi instrumentami finansowego wspierania inwestycji, projekty łączenie inwestycji prywatnych z publicznymi).
6. TG OI6 – Specjalizacja i rozwój infrastruktury wspierającej przedsiębiorczość i start-upy (projekty inwestycyjne dot. klastrów technologicznych, demonstratorów technologii i innowacji; inkubatorów przedsiębiorczości, parków przemysłowych, akceleratorów przedsiębiorczości, projekty adaptacji obiektów pokopalnianych i poprzemysłowych na infrastrukturę wspierająca przedsiębiorczość; wspólna infrastruktura dla spółek startup i MŚP w zakresie logistyki, transportu, energetyki; spółek technologicznych, tworzenie nowych miejsc pracy w nowych, zielonych technologiach, w tym w szczególności dla kobiet).
7. TG OI7 – Wspieranie innowacji i cyfryzacji w projektach inwestycyjnych (projekty wdrożeniowe nowych technologii opartych na cyfryzacji i inteligentnych specjalizacjach, automatyzacja procesów, budowa inteligentnych rozwiązań produkcyjnych, logistycznych, bilansowanie i rozliczanie energii, Przemysł 4.0).
8. TG OI8 – Wspieranie internacjonalizacji działalności gospodarczej (projekty wspierające eksport, udział w targach międzynarodowych, udział w konferencjach i seminariach naukowo-technologicznych, wyjazdy studyjne, tworzenie joint venture z partnerami technologicznymi, wspólne wchodzenie na rynki trzecie).