Wieś bogata w historię - zabytki Starego Wielisławia

Ziemia Kłodzka jest częścią Euroregionu Glancesis. Jej potencjałem jest wielokulturowe dziedzictwo. W regionie można odnaleźć wiele pomników historii: większych (np. zamki, pałace) i mniejszych (rzeźby wolnostojące, kapliczki przydrożne). Turystyczne zainteresowanie regionem niesie z sobą potrzebę ciągłego poszerzania oferty i promocji. Stosunkowo dobrze radzą sobie z tym miasta, inaczej wygląda to w wioskach. Wiele pomników kultury materialnej wciąż czeka tam na swoje „odkrycie”. Często zdarza się, że sami obecni mieszkańcy nie są świadomi ich kulturowej wartości. Z tego powodu wiele z tych obiektów niszczeje lub uległo całkowitej dewastacji. Niektóre z nich należą do tzw. trudnego dziedzictwa, czyli dla różnych grup odbiorców (społecznych, narodowościowych, itp.) mają różne, często przeciwstawne, znaczenie. Inne (np. obiekty małej architektury sakralnej) często nie są ujęte w rejestrze lub ewidencji zabytków. Jedną z takich wiosek jest Stary Wielisław, oddalony o 10 km od Kłodzka i niespełna 3 km od Polanicy-Zdrój. W miejscowości znajduje się najstarszy kościół (wzmiankowany od 1300 r.), a także wiele innych obiektów historycznych, dziś często „zapomnianych” (np. dwa dwory, ponad 50 pomników architektury sakralnej – jedyna wieś regionu z taka ilością obiektów). Potencjał wsi tkwi również w jej bogatej, lecz nie do końca poznanej historii. Zachowane we wsi pomniki materialne stanowią odzwierciedlenie wszystkich ważniejszych wydarzeń w regionie, czyniąc ją pod tym względem wyjątkową w skali całej Ziemi Kłodzkiej. Tylko nieliczne z tych obiektów doczekały się opracowania. Naszym projektem chcemy „odkryć” te zabytki dla społeczności lokalnej poprzez wykorzystanie różnych form do ich promocji.
Na realizację projektu grupa pozyskała grant w wysokości 10 000 zł w konkursie „Wolontariat dla dziedzictwa 2017”, ogłoszonym przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie. Działanie pod nazwą: „Wieś bogata w historię – zabytki Starego Wielisławia” potrwa od maja do września 2017 roku.
W dniach 7-9 czerwca br. „Detektywi Przeszłości” zrealizowali główne zadanie projektowe, tj. 3-dniowy obóz wolontariacki we wspomnianej miejscowości. W trakcie działania grupa zinwentaryzowała wszystkie znajdujące się na terenie wsi zabytki (dawne obiekty użyteczności publicznej, pomniki małej architektury sakralnej, itp.).
Zanim doszło do realizacji obozu, wolontariusze uczestniczyli w warsztatach prowadzonych przez opiekuna grupy, p. Marka Królikowskiego, historyka z Kłodzkiej Szkoły Przedsiębiorczości i regionalisty: „Jakich informacji dostarczają dokumenty oraz napisy, inskrypcje itp. na pomnikach kultury materialnej – na przykładzie wybranych zabytków w Starym Wielisławiu”, w trakcie których młodzież została zapoznana z podstawami paleografii staroniemieckiej oraz zakresem informacji, które zwyczajowo były umieszczone na tego typu obiektach. Dla dzieci i młodzieży mieszkających w Starym Wielisławiu został ogłoszony konkurs z nagrodami na najciekawszą pracę plastyczną poświęconą wybranemu zabytkowi.
Efektem projektu będzie przede wszystkim stworzenie w miejscowości ścieżki edukacyjnej „Osiem wieków Starego Wielisławia”, na której umieszczone zostaną cztery trójjęzyczne tablice (w języku polskim, czeskim i niemieckim), na których zaprezentowane zostaną ciekawostki związane z przeszłością miejscowości. Tablice opatrzone zostaną również qr-kodami, które będą odsyłać do strony internetowej projektu (www.his-toriawielislaw.cba.pl). Ścieżka zostanie włączona w planowaną przez grupę grę terenową – Quest, oprowadzającą uczestników po najciekawszych miejscach Starego Wielisławia i dostosowaną do różnych grup wiekowych. W projekcie powstanie również unikatowy film, promujący zabytki Starego Wielisławia i wielokulturowe dziedzictwo miejscowości. Ponadto zostanie opracowany przewodnik historyczno-turystyczny po Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, najstarszym kościele pielgrzymkowym regionu. Stworzenie tego projektu pozwoli nam nabyć nowe doświadczenia oraz lepiej zrozumieć historię naszego regionu.