Stronie Śląskie - przed 20. laty, dziś i za 20 lat. Rozmowa z burmistrzem Zbigniwem Łopusiewiczem

- Zaczynamy od Stronia sprzed 20 lat...
- 20 lat temu Stronie słynęło z kryształów, marmuru i szpitala psychiatrycznego. Huta funkcjonuje do dzisiaj, ale zatrudnia tylko 200 ludzi, a 20 lat temu było ich ok. 2000. Kamieniołomu nie ma w ogóle. Ale przyczynił się też do tego stanu konflikt z Jaskinią Niedźwiedzią. Szpital przekształcił się w Wojewódzkie Centrum Psychiatrii Długoterminowej. Jest już po pierwszym etapie modernizacji a niebawem rozpocznie się etap drugi, czyli budowa drugiego skrzydła nowoczesnego obiektu. Szpital zatrudniał kiedyś ok. 1000 osób, teraz jest zatrudnionych ponad 350 – i jest to na dzień dzisiejszy największy pracodawca w Gminie.

- O kluczowych przemianach już powiedzieliśmy. Proszę teraz o więcej szczegółów, proszę powiedzieć, co robiliście, kiedy nieomal wszystko „stare” się sypało.
- Już podczas pierwszej kadencji Rady Miejskiej postawiliśmy na strategię, która zakładała rozwój turystyki na tym terenie. Właśnie 20 lat temu, w 1994 roku już jako burmistrz, kontynuowałem wraz z Radą ten pomysł konsekwentnie. Dążyliśmy do stworzenia Gminy Turystycznej. W tym 1994 roku podpisaliśmy umowę spółki z udziałem Gminy i osób fizycznych na budowę ośrodka narciarskiego „Czarna Góra”.
Powstanie Ośrodka stało się takim kołem zamachowym do budowy pensjonatów, gospodarstw agroturystycznych, restauracji, hotelików.
Te obiekty rosły „jak grzyby po deszczu”.

- Ile osób do pracy przyjęła „Czarna Góra”?
- Przy budowie ok. 50 osób, teraz obsługa w sezonie to też ok. 50, ale „Czarna Góra” nieustannie się rozbudowuje. W przypadku agroturystyki, to z niej „żyje” około 70 rodzin plus dodatkowo zatrudnieni. Może odpowiem inaczej – miejsc noclegowych mamy w Gminie ok. 3500. Tylu gości możemy przyjąć jednorazowo. I nie liczę tu ok. 1000 miejsc w apartamentach „Czarnej Góry”, bo umiejscowione są już w innej gminie (w gminie Bystrzyca Kłodzka - dop. red.). Później powstaje stacja narciarska w Kamienicy – już całkiem prywatna, ale na gruntach dzierżawionych od Gminy. Oczywiście magnesem przyciągającym do Gminy jest Jaskinia Niedźwiedzia. Oczywiście turystycznie zagospodarowana na wysokim poziomie. Obok Jaskini znajdują się również inne atrakcje dla turystów: Muzeum Ziemi – prywatne, w budynkach kupionych od Gminy, Podziemna Trasa Turystyczna w dawnej kopalni uranu. Jest to spółka osób fizycznych i Gminy, a ostatnio Park Linowy.
Skoro jesteśmy na razie cały czas „przy zimie”, to warto wymienić jeszcze jedną atrakcję „zimową”. W ubiegłym roku zrealizowaliśmy projekt narciarstwa biegowego. Wytyczone zostały trasy, oznakowane je, zakupiliśmy ratrak i skuter śnieżny. A, że z samej zimy trudno wyżyć, szczególnie pensjonatom, restauracjom, hotelom i hotelikom, dlatego w 1996 roku zrodził się pomysł budowy zbiornika wodnego, bo tej wody w górach brakuje. Opracowaliśmy dokumentację w tym najbardziej dla nas tragicznym roku 1997. Zbiornik został pomyślany najpierw jako zbiornik retencyjny – zapobieganie podwoziom. Powstał w 2002 roku. Wtedy też rozpoczęliśmy prace projektowe nad dodatkowym jego wykorzystaniem, czyli zagospodarowaniem tej tafli wody (5 ha) do rekreacji.
W 2007 roku wybudowane zostały pomosty, a także wieża widokowa niemalże na środku zalewu. Z każdym następnym rokiem wykonywaliśmy jakiś etap prac: alejki, ogrodzenie, oświetlenie... aż w 2013 roku dzięki środkom unijnym zakończyliśmy zagospodarowanie tego terenu poprzez wybudowanie obiektów noclegowych, sanitariatów, pola biwakowego z pełną infrastrukturą. Magazyn na sprzęt wodny, no i zakupiliśmy ten sprzęt. W ten sposób szczęśliwie „pożeniliśmy” zimę z latem i sezon mamy przez okrągły rok.
Rozwój turystyczny Gminy przeszedł moje najśmielsze oczekiwania, kiedy na każdy weekend przyjeżdża do nas ok. 3 tys. osób. Czy to na „Czarną Górę” czy na „Staromorawskie Oczko”. A przecież jest i Jaskinia Niedźwiedzia i Kamienica, Bielice, Bolesławów.... W Gminie stworzyliśmy także sieć ścieżek rowerowych, oznakowanych, z odpowiednim „Przewodnikiem Rowerowym”, no i przybywa nam rowerzystów.
W samym Stroniu zaadaptowaliśmy na potrzeby kultury, rozrywki, turystyki stację kolejową i działa tam „CETIK” (Centrum Edukacji, Turystyki i Kultury), ale nie zapomnieliśmy, aby zostawić miejsce na kasę biletową i poczekalnię, bo w końcu pociągi do nas wrócą.
W 1996 roku został oddany do użytku kryty basen. Od tego czasu przeprowadziliśmy kilka modernizacji, w tym także hali sportowej.

- no i mamy 2014 rok...
- ... aktualnie budujemy 3 wiaty do wypoczynku dla rowerzystów, pieszych i narciarzy biegowych. W Kamienicy, Nowej Morawie i Bielicach. Są to wiaty z miejscem do przygotowania i spożywania posiłków....

- ... ale może już starczy o turystyce, choć co tu ukrywać - to motor napędowy Gminy - i porozmawiajmy o innych działaniach Gminy, o działaniach na rzecz mieszkańców...
- Pierwsze to na pewno oświata. Dobudowaliśmy nowy budynek do gimnazjum, zrobiliśmy remont kapitalny szkoły podstawowej i przedszkola. Został utworzony żłobek. Przejęliśmy od Powiatu do prowadzenia Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych. Czyli – nasi mieszkańcy mają opiekę samorządu gminnego i możliwość kształcenia od żłobka do pełnoletności. Po ukończeniu naszego Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych mogą podjąć pracę lub kształcić się wyżej.
Do dnia dzisiejszego wybudowaliśmy kilkadziesiąt kilometrów kanalizacji, zmodernizowaliśmy oczyszczalnię ścieków, zmodernizowaliśmy dużą część wodociągów. W 1994 roku oddaliśmy do użytku wysypisko odpadów komunalnych.
A w 2014 roku, czyli dokładnie po 20. latach, rekultywujemy to wysypisko - tak biegnie czas i gospodarka odpadami... Wykonaliśmy również kilkadziesiąt kilometrów dróg (są naprawdę w niezłym stanie - dop. red.), także kilkanaście mostów, oświetlenia części dróg, nawet tych nie należących do Gminy, ale służących nam wszystkim.
Co do mieszkań w Gminie. Wyremontowaliśmy budynek przy ul. Zielonej 5. Jest tam 50 mieszkań w dobrym standardzie. Również mieszkania przystosowane dla osób niepełnosprawnych. Mamy także mieszkania w budynkach przejętych od Szpitala, ale ich remontu dokonują sami mieszkańcy. Część z tych mieszkań została sprzedana.
Co do spraw strukturalnych w funkcjonowaniu Gminy: to prywatyzacja zakładu komunalnego – co uważam za działanie o kapitalnym znaczeniu – oraz prywatyzacja mieszkań komunalnych. Sprzedawaliśmy je za 10%, za 5%, a obecnie za 1% ich wartości dla dotychczasowych najemców.

- Zatem - jakie będzie Stronie za 20 lat? ...
- Nie odpowiem Ci jak będzie, bo wówczas będę na emeryturze, ale mogę pomówić o najbliższej przyszłości. Tej 4.letniej. To przede wszystkim: budowa wieży widokowej na Śnieżniku, odbudowa Kaplicy Onufrego i remont stadionu sportowego. Czyli, znów jesteśmy przy szeroko widzianej turystyce, ale wróćmy do zadań infrastrukturalnych: trzeba zakończyć modernizację oś. Morawka. Jutro podpisuję w tej sprawie umowę o dotację na wykonanie kanalizacji i wodociągowania (19.09.2014 dop. red.).Czeka nas również dokończenie kanalizowania niektórych odcinków na wsiach. Pierwsze to Kletno, później dokończenie kanalizacji w Starej Morawie.
Oczywiście wciąż rozbudowa, modernizacja, remonty dróg, parkingi ... szczególnie na oś. Morawka, Nowotki..

- ... a Bolesławów?
- Jest to zadanie uwzględnione w projekcie transgranicznym. Flagowym będzie remont drogi wojewódzkiej nr 392 od Żelazna do Lądka Zdroju i od Stronia Śląskiego do Idzikowa (między Lądkiem a Stroniem droga jest wyremontowana - dop. red.).a „pomniejszym” właśnie obwodnica Bolesławowa.
Co do uruchomienia linii kolejowej z Kłodzka do Stronia... będziemy dalej lobbować za jej uruchomieniem. I nie tylko ja, ale i koledzy burmistrzowie, wójtowie, starosta... Myślę, że nasz lobbing będzie skuteczny.

- A co z zagospodarowaniem Krzyżnika?
- W tej materii na pewno jedno nam się udało. Uruchomiliśmy ciąg komunikacyjny po tamie na suchym zbiorniku. To przejście wydatnie skróciło drogę na Krzyżnik. A na samym Krzyżniku czekamy na inwestora.

- Czy ciągle trwa spór z Lasami Państwowymi w sprawie zagospodarowania góry Młyńsko?
- 7 października tego roku jadę do Warszawy na rozprawę w Woj. Sądzie Administracyjnym w sprawie decyzji wydanej przez Min. Środowiska. Mam nadzieję, że po raz drugi Sąd uchyli decyzję odmowną dotyczącą budowy wyciągu narciarskiego wraz z zagospodarowaniem Młyńska.
I jeszcze: istotną sprawą jest modernizacja budynku poszkolnego przejętego od Starostwa na potrzeby ośrodka szkolno-rekreacyjnego.
Ale... inwestycje inwestycjami a ja chciałbym również zwrócić uwagę na zdecydowaną poprawę jakości kształcenia w naszych szkołach i poprawę funkcjonowania służb socjalnych w naszej Gminie. W zakresie poprawy warunków mieszkaniowych, oprócz tego, co już się zrobiło, mam nadzieję , że jeszcze uda się nam przejąć kilkanaście budynków na mieszkania i ostatecznie załatwić problem mieszkaniowy (oczywiście na „teraz”).

- A czy w Gminie znajdą się także mieszkania dla niezbędnych fachowców? Przecież może się tak zdarzyć, że będzie niezbędny ktoś, kogo w Gminie z potrzebnymi kwalifikacjami w sam raz nie ma...
- Takiego mieszkania/mieszkań nie mamy, ale mam taką furtkę od Rady, że gdyby zaistniała taka konieczność, to i mieszkanie się znajdzie...

- No to narysowaliśmy sobie zadania na najbliższe lata. Dziękuję za rozmowę.