Krzepiąca toksyna
Niedługo minie sto lat, gdy Melchior Wańkowicz wygrał konkurs na hasło reklamowe w brzmieniu: „cukier krzepi”, co spowodowało wzrost jego sprzedaży, o co zresztą chodziło. Od tego czasu pojawiło się wiele teorii dotyczący tej gorszej strony cukru, a mówiono wręcz o jego szkodliwości. Teorii na ten temat jest wiele, warto jednak na dłużej pochylić się nad wykładem prof. Roberta Lustiga, specjalista ds. otyłości dziecięcej z Uniwersytetu Kalifornijskiego, pt. “Sugar: The Bitter Truth” („Cukier: Gorzka prawda ”), który znajduje się na portalu YouTube, a który Lustig sprowadza do hasła: cukier to toksyna.
I nie chodzi tylko o kaloryczność, lecz o bezpośredni wpływ cukru na wiele schorzeń współczesnych.
Lustig zaznacza, że cukier to nie tylko sacharoza produkowana z buraków lub trzciny, ale też wysokofruktozowy syrop kukurydziany (HFCS), który zastąpił cukier tradycyjny jako jego „zdrowa alternatywa” głównie w napojach, ciastach i innych przetworach spożywczych.
Tymczasem obydwa związki niczym specjalnym się nie różnią. Przynajmniej co do wpływu na organizm.
Chodzi o sposób metabolizowania fruktozy, który Lustig określa jako “izokaloryczny ale nie izometaboliczny”
w porównaniu z innymi węglowodanami. Określone quantum kalorii glukozy w skrobi jest inaczej metabolizowane niż takież quantum fruktozy. Glukozę metabolizują wszystkie komórki organizmu, a fruktozę tylko wątroba, co poprzez efekt insulinoodporności prowadzi do otyłości, chorób serca i cukrzycy
typu II.
Insulinoodporność lub inaczej: syndrom metaboliczny polega na tym, że komórki organizmu ignorują działanie hormonu insuliny, wydzielaną po posiłkach, zwłaszcza po spożyciu węglowodanów i kontrolującą poziom cukru we krwi.
W przypadku insulinoodporności trzustka wytwarza coraz więcej insuliny aż do wyczerpania możliwości i wtedy albo „pada” co skutkuje cukrzycą, albo też utrzymuje wysoki poziom tego hormonu, czego efektem może być wysokie stężenie trójglicerydów we krwi, podwyższone ciśnienie, i inne schorzenia.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o przyczyny syndromu metabolicznego. Jedna z teorii mówi o nagromadzeniu się tłuszczu w wątrobie, co może mieć podłoże genetyczne ale też może za to odpowiadać cukier.
Rozwiązaniem problemu jest zastąpienie cukru zwykłego ksylitolem, czyli cukrem brzozowym, metabolizowany przy niewielkim udziale insuliny. Jest on znacznie droższy, a ponadto ma właściwości lekko przeczyszczające, a więc choćby tylko z tych powodów trudno go będzie „przedawkować. O rezygnacji ze słodkich napojów i innych słodyczy wspominam tylko z obowiązku, bo to chyba oczywiste. Niezależnie bowiem od sporów naukowców, pewne jest jedno. Cukier krzepi, ale przede wszystkim swojego producenta.