Życie wyrzeźbione na cmentarzu Wystawa fotograficzna Anny Toch „Gdzie Anioły się uśmiechają”

Zbliża się listopad, miesiąc, kiedy szczególnie dużo uwagi poświęcamy bliskim zmarłym, kiedy oddajemy im pamięć licznie odwiedzając cmentarze.
W przeddzień dnia Wszystkich Świętych (31 października 2011 r. o godz. 17:00) zapraszamy do Galerii Muzealnej im. Michała Klahra Starszego na wernisaż wystawy fotograficznej Anny Toch* „Gdzie Anioły się uśmiechają”. Odwiedzimy Cimitirul Vesel, cmentarz i atrakcję turystyczną Rumunii.
Cimitirul Vesel (Wesoły Cmentarz) znajdujący się w wiosce Săpânţa, w okręgu Maramure, przy granicy z Ukrainą, jest przykładem osobliwej sztuki sepulkralnej. Zwyczaj oznaczania miejsca pochówku niebieskim krzyżem z płaskorzeźbą przedstawiającą profesję zmarłego (awers) i okoliczności jego śmierci (rewers) przyjął się w 1935 r., kiedy lokalny artysta Ioan Stan Pătra wyrzeźbił pierwszy krzyż. Dzisiaj na przycerkiewnym cmentarzu stoją setki drewnianych krzyży, będących źródłem wiedzy o dawnych mieszkańcach Săpânţy. Ioan Stan Pătra z dużym poczuciem humoru zaprezentował nie tylko zalety i wady zmarłych, ale również scenki z ich ziemskiego życia. Na większości żeńskich nagrobków widnieją kobiety przy kołowrotkach, bowiem tkanie wełnianych kilimów oraz dywanów było i pozostaje w Maramure popularnym sposobem zarobkowania. Rolniczy charakter regionu potwierdzają nagrobki mężczyzn, wśród których nie brakuje pasterzy owiec i rolników. Na płytach nagrobnych znajdują się również przedstawiciele takich zawodów jak: lekarz, piekarz, rzeźnik, strażak, weterynarz. Naiwne płaskorzeźby opatrzone są rymowanymi, dowcipnymi komentarzami, pisanym w pierwszej osobie. Jest w nich nawiązanie zarówno do własnego życia, jak i śmierci. Każdy grób to osobna ludzka historia. Ioan Stan Pătra zmarł w 1977 i został pochowany na Wesołym Cmentarzu. Na jego grobie stoi krzyż, który przygotował sobie za życia. Sportretowany w pięknym, kowbojskim kapeluszu „mówi”: Niczego złego w życiu nie zrobiłem, malowałem, kochałem i troszeczkę piłem. Po śmierci artysty kontynuatorem tej niezwykłej tradycji został jego uczeń Dumitru Pop. Cimitirul Vesel wpisany w 1999 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO daje obraz sztuki ludowej okręgu Maramure, jednego z najciekawszych pod względem etnograficznym regionu Rumunii.

*Anna Toch, fotografka, emerytowana nauczycielka, lądczanka, od ośmiu lat uwiecznia w obiektywie aparatu piękno otaczającej ją przyrody. Jej zdjęcia były nagradzane na konkursach fotograficznych (m.in. „Czeski raj” – Turnov, „Świecka architektura drewniana Polski” – Kraków, „Przestrzeń wyobraźni” – Poznań) oraz publikowane w czasopismach, kalendarzach i książkach.
Miała dwie wystawy indywidualne: w galerii „H.O.T.E.L – u Lido” wystawę „Eden jest wokół nas” (Lądek-Zdrój, 2005 r.) oraz w Galerii Muzealnej im. Michała Klahra Starszego wystawę „Jaki ptak jest” (Lądek-Zdrój, 2009 r.).