Rozmawiam z prezesem Zarządu, dyr. naczelnym ZUK SA Jerzym Szymańczykiem - cz. 3

Co może zmienić prywatyzacja części polskich uzdrowisk w polskiej branży uzdrowiskowej? Czy ta prywatyzacja jest potrzebna? W jakiej obecnie kondycji są polskie uzdrowiska? Jak zmieniała się ich sytuacja w ostatnich latach?
Do 1998 roku uzdrowiska radziły sobie dobrze. Jednak od 1999 r., kiedy to została przeprowadzona reforma służby zdrowia, nakłady państwa na lecznictwo uzdrowiskowe sukcesywnie malały. W ciągu kolejnych pięciu lat (2003 -2007) zmniejszyły się one o 40 proc. Generowało to duże trudności w funkcjonowaniu spółek uzdrowiskowych oraz miało poważny negatywny wpływ na ich wyniki ekonomiczne. Spółki, które postawiły na dywersyfikację źródeł przychodów oraz inwestycje w infrastrukturę, która mogłaby służyć generowaniu zysków ze sprzedaży usług komercyjnych, są w stanie się rozwijać i mają dobrą kondycję finansową Aktualna sytuacja ekonomiczno-fmansowa spółek uzdrowiskowych jest zróżnicowana. W lepszej sytuacji znajdują się spółki największe, posiadające bazę hotelowo-sanatoryjną na wysokim poziomie, oraz spółki, które oprócz działalności leczniczej prowadzą działalność produkcyjną naturalnych wód leczniczych i mineralnych. Lepiej radzą sobie również te spółki, które wykorzystały światowe tendencje związane z popytem na usługi SPA, wellness oraz beauty i zainwestowały w infrastrukturę tego rodzaju W dobrej kondycji są również uzdrowiska, które ze względu na swoje atrakcyjne położenie cieszą się dużą popularnością kuracjuszy (spółki nadmorskie: Uzdrowisko Kołobrzeg, czy Uzdrowisko Świnoujście, a także Uzdrowisko Krynica-Zdrój).
Prywatyzacja może być szansą dla polskich spółek uzdrowiskowych, które bez wsparcia finansowego nie będą
w stanie właściwie funkcjonować i konkurować z uzdrowiskowymi podmiotami gospodarczymi funkcjonującymi w Polsce i w innych krajach UE. Pomimo wykonanych już wielu prac modernizacyjnych, zakres zadań inwestycyjnych w zakresie infrastruktury (celem sprostania m.in. wymogom unijnych przepisów w zakresie sanitarnym, przeciwpożarowym, dostosowania obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych, czy utrzymania europejskiego poziomu usług), nadal pozostaje ogromny. Potrzeby inwestycyjne 24 uzdrowiskowych spółek Skarbu Państwa wynoszą obecnie ok. 1,2 mld zł. Są one znacznie większe niż możliwości dofinansowania z Ministerstwa Skarbu Państwa. Spółki nie są również w stanie wygenerować odpowiednich środków na inwestycje i remonty z bieżącej działalności, gdyż wciąż głównym źródłem ich utrzymania są kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia. Stawka za dzień pobytu kuracjusza w uzdrowisku kierowanego przez NFZ, nie pokrywała w latach ubiegłych nawet rzeczywistych kosztów jego pobytu, nie mówiąc już o odpisach na niezbędne remonty czy inwestycje. Poza tym rynek usług medycznych, leczniczych i tzw. odnowy biologicznej dynamicznie się rozwija. Sytuacja gospodarcza oraz otoczenie zewnętrzne spółek uzdrowiskowych energicznie się zmienia, powstają nowe ośrodki rehabilitacyjne i SPA na europejskim poziomie. Tymczasem wartość planowanych zadań inwestycyjnych, mających na celu doprowadzenie obiektów spółek państwowych do standardów europejskich wykracza poza zdolności spółek do samofinansowania działalności rozwojowej. Standard bazy sanatoryjno-hotelowej nie pozwoli w dłuższej perspektywie na skuteczne konkurowanie spółek uzdrowiskowych Skarbu Państwa z podmiotami oferującymi usługi spełniające standardy europejskie w Polsce i za granicą, a w konsekwencji doprowadzi do ich marginalizacji ekonomicznej. Uzdrowiskowym spółkom Skarbu Państwa potrzebny jest inwestor zdolny zainwestować w nowoczesną bazę leczniczą i hotelową, co zapewni tym spółkom zachowanie konkurencyjności na rynku krajowym i zagranicznym oraz pośrednio -przyczyni się do rozwoju infrastruktury w gminach uzdrowiskowych. Proces prywatyzacji powinien być konsultowany przez Ministerstwo Skarbu Państwa z zarządami i związkami zawodowymi funkcjonującymi w Spółkach. Przyszły inwestor powinien zapewnić pakiety inwestycyjne, socjalne, oraz możliwości pozyskania klientów pełnopłatnych z kraju i zagranicy, a przede wszystkim zagwarantować spółkom dalsze pełnienie ważnych.
Od czego zależy opłacalność przedsiębiorstwa uzdrowiskowego w polskich warunkach? Na ile jest opłacalna działalność w tej branży w Polsce?
Opłacalność przedsiębiorstwa wiąże się z umiejętnością wykorzystania i działaniom ukierunkowanym na wykorzystanie potencjału, dywersyfikacją źródeł dochodu oraz szerokim inwestycjom pozwalającym na pozyskanie nowych grup klientów, a także dostosowanie oferty do potrzeb klientów i umiejętność podążania za krajowymi i światowymi trendami w medycynie uzdrowiskowej i turystyce zdrowotnej. Spółki uzdrowiskowe realizują bardzo istotne funkcje w systemie opieki zdrowotnej. Lecznictwo uzdrowiskowe jest integralną częścią systemu ochrony zdrowia. Zadaniem lecznictwa uzdrowiskowego jest leczenie chorób przewlekłych, rehabilitacja oraz profilaktyka. Stale zwiększająca się zachorowalność na choroby przewlekłe, zwłaszcza cywilizacyjne powoduje, że zapotrzebowanie na te formy lecznicze jest społecznie bardzo duże. Stan zdrowia społeczeństwa polskiego jest nieco gorszy niż w krajach wysoko uprzemysłowionych. Przeciętny Polak żyje krócej od mieszkańców Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Ten dystans co roku ulega jednak znacznemu zmniejszeniu. W tej sytuacji rola uzdrowisk i lecznictwa uzdrowiskowego łącząca funkcje profilaktyki, leczenia i rehabilitacji nabiera szczególnego znaczenia w systemie ochrony zdrowia.
Dzisiejsze uzdrowiska prezentują nie tylko ogromne możliwości leczniczo-rehabilitacyjne, ale także bogate walory turystyczne i wypoczynkowe. Dzisiaj należy myśleć o uzdrowiskach jak o dobrze prosperujących przedsiębiorstwach, które wspierają gospodarkę kraju, a przede wszystkim rozwój regionalny. Znaczącą rolę odgrywa wykorzystanie bogatych zasobów leczniczych w celu rozwijania nowoczesnych produktów turystyki zdrowotnej i rekreacyjnej, tworzących polską markę uzdrowiskową. Istotna jest więc aktywizacja spółek uzdrowiskowych poprzez szereg działań wspierających inwestycje, które podniosą ich atrakcyjność i przyczynią się do ich rozwoju na konkurencyjnym krajowym i zagranicznym rynku usług lecznictwa uzdrowiskowego i turystyki zdrowotnej.