Coś dla pasjonatów dziejów naszego regionu

Miłośnicy dziejów Ziemi Kłodzkiej dobrze wiedzą, że sporo ciekawostek, interesujących materiałów można znaleźć w cyklicznych wydawnictwach muzealnych. Od 1985 r. ukazują się Zeszyty Muzeum Ziemi Kłodzkiej w cyklu 2-letnim, które mają już swoich stałych czytelników. Nieco młodsze są periodyki Muzeum Filumenistycznego w Bystrzycy Kłodzkiej i Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju, ale wydawane w cyklu rocznym, mają szansę pozyskiwać co roku swych nowych zwolenników. Właśnie pod koniec ub. roku ukazały się najnowsze numery tych wydawnictw. Oba muzea mają specjalizację przemysłową i wydawałoby się, że taka też tematyka powinna tu dominować, okazuje się jednak, że aby zainteresować swymi publikacjami także osoby spoza grona specjalistów, znajdują też miejsce na opracowania dot. historii miasta i okolic.
Muzeum Filumenistyczne w Bystrzycy Kł. wydało już po raz dziewiąty swoje Zeszyty. W założeniu wydawnictwo jest niewielkiej objętości, ale tym razem zdecydowanie bogatsze od dotychczasowych i ciekawie opracowane edytorsko. Z tematyki specjalistycznej znajdziemy artykuł Janusza Bossa pt. Propaganda na etykietach zapałczanych oraz Romualda Waniurskiego Przemysł zapałczany w Galicji. Z materiałów dot. historii regionu polecamy artykuły Tomasza Nowickiego (dyrektora muzeum i redaktora naczelnego Zeszytów) pt. Kaplica św. Floriana w Bystrzycy Kłodzkiej, Małgorzaty Jaworskiej pt. Raczyn – dwór, którego nie ma oraz Ireny Klimaszewskiej pt. Bystrzycki kwartalnik. Oprócz tego zamieszczone zostały także różnego typu podsumowania działalności muzealnej, w tym m.in. konkursu „Moja Marianna Orańska”. W związku z obchodzonym Rokiem Marianny Orańskiej podejmowano w ub.r. na terenie Ziemi Kłodzkiej wiele interesujących przedsięwzięć: konkursy, spektakle, konferencje. Nic dziwnego, że zdecydowano się na zamieszczenie na okładce „Zeszytów” zdjęcia Marianny, a także zaprezentowanie na łamach artykułu Adrianny Mikołajczyk pt. Portrety Marianny Orańskiej i pejzaże Hagi w zbiorach Muzeum w Nysie. W Zeszytach kontynuowany jest także wartościowy cykl Marka Stadnickiego – ABC architektury rezydencjonalnej (tym razem autor przedstawia rezydencje w Roztokach, Różance i Sarnach). Natomiast Tomasz Nowicki kontynuuje cykl mający na celu promocję młodych artystów, prezentując sylwetkę Nikodema T. Jacuka – mieszkańca Bystrzycy Kłodzkiej, uprawiającego fotografię.
Rocznik Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju ukazuje się od roku 2007. Najnowszy Rocznik ma już numer 4 i jest jak poprzednie dość spory objętościowo (blisko 260 stron) i ciekawy tematycznie. W wydawnictwie tradycyjnie zastosowano podział prezentowanych artykułów wg następujących działów: Artykuły i rozprawy, Materiały źródłowe, Relacje i wspomnienia (novum w tym numerze), Słownik papierników, Recenzje i Kronika Muzeum Papiernictwa. W dziale I zamieszczono opracowania związane są z dziejami papieru i papiernictwa. Karolina Oleksiejuk pisze nt. produkcji tapet (warto podkreślić, że autorka jest laureatką pierwszej edycji konkursu na pracę magisterską o tematyce historii papiernictwa), natomiast Andrzej Będziński opisuje próby reaktywacji czerpalni Celejów-Strychowice nad Bystrą w pow. puławskim. Maciej Szymczyk – dyrektor Muzeum Papiernictwa zajmuje się w swym artykule fabryką papieru w Nowej Bystrzycy, która tuż po zakończeniu II wojny światowej stała się przedmiotem polsko-czeskiego sporu. Kolejny zaś autor, Paweł Domino przedstawia proces kurczenia się liczby zastosowań papieru w wydawnictwach audiowizualnych, spowodowanych ekspansją nowoczesnych technologii. Zdecydowanie więc w tym numerze dominuje tematyka specjalistyczna. Mamy też ostatnią już cześć Słownika papierników śląskich do 1945 r. autorstwa Rainera Sachsa i Doroty Błaszczyk. W opracowaniu tym przedstawiono także właścicieli młynów papierniczych i fabryk papieru. Natomiast wśród opracowań dot. dziejów Dusznik Zdroju polecamy materiał źródłowy przedstawiony przez Piotra Pregiela (red. naukowego tego wydawnictwa). Jest to opis Dusznik z osiemnastowiecznego dzieła Friedricha Alberta Zimmermanna – udostępniony po raz pierwszy w j. polskim. W nowo wprowadzonym dziale znajdują się dwa wspomnienia: Leszek Skrzypczyk przedstawia wspomnienie o majorze Czechu Nowackim, a Krzysztof Migoś o Kazimierze Maleczyńskiej. Jak pisze we wstępie red. naczelny Maciej Szymczyk dział ten powstał, bo „Tworzymy w ten sposób miejsce dla materiałów mających duże znaczenie dla utrwalania wiedzy o istotnych wydarzeniach z przeszłości, których świadkami lub uczestnikami były osoby, chcące się podzielić swą wiedzą z czytelnikami Rocznika". Ostatnia część omawianego dusznickiego wydawnictwa dotyczy historii Muzeum Papiernictwa, zawiera kronikę bogatych przedsięwzięć podejmowanych przez tę placówkę w 2009 r., ilustrowaną barwnymi fotografiami.
Myślę, że tematyka zarówno Zeszytów Muzeum Filumenistycznego, jak i Rocznika Muzeum Papiernictwa zainteresuje nie tylko mieszkańców Bystrzycy Kłodzkiej i Dusznik Zdroju. Polecam oba wydawnictwa – to ciekawa i wartościowa lektura.