Podróże w czasie. Dawne widoki Śląska na grafikach z kolekcji Haselbacha

Tak została nazwana wystawa prezentująca dawne widoki Śląska, którą możemy obejrzeć aktualnie
w Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku. Wystawa czynna jest wyjątkowo krótko, bo tylko do 6 czerwca. Zachęcam więc do jak najszybszego jej zwiedzenia, by nie przegapić takiej okazji odbycia podróży w przeszłość. Na wystawie pokazane zostały widoki miast śląskich i pejzaże górskie, znajdziemy też znane nam okolice Ziemi Kłodzkiej.
Idea tej wystawy zrodziła się w ramach projektu polsko-niemieckiego realizowanego przez kilka instytucji: Kunstforum Ostdeutsche Galerie w Ratyzbonie, Schlesisches Museum w Görlitz, Herder-Institut w Marburgu oraz Muzeum Architektury we Wrocławiu. Dzięki temu projektowi opracowana i udostępniona została wielka kolekcja ikonograficzna, powstała w latach 40. XX w., przetrwała okres wojny i odkryta po latach zapomnienia.
Kolekcję tę stworzył Albrecht Haselbach (1892-1979), właściciel browaru w Namysłowie, człowiek o szerokich zamiłowaniach artystycznych. W jej skład wchodzi ponad 4 tysiące stalorytów, akwafort, litografii, rysunków i akwarel. Jest to niezwykle cenny i największy znany zbiór materiałów ikonograficznych dokumentujących krajobraz kulturowy Śląska.
Wystawa obejmuje około 140 wybranych z kolekcji topograficznych przedstawień. Pochodzą one z różnych okresów historycznych, najstarsze z nowożytnych opisów świata wydawanych w formie książkowej. Zamieszczone w nich drzeworyty i miedzioryty towarzyszyły tekstom i dowodziły istnienia miast i krajobrazów, które dla większości odbiorców były fizycznie nieosiągalne. Przeważająca większość grafik pochodzi z 1 połowy XIX stulecia, a więc z okresu popularności tego typu przedstawień, realizowanych głównie jako grafika pamiątkarska w związku z rozwijającą się gwałtownie turystyką.
Wśród widoków miast duża część ukazuje stolicę Śląska – Wrocław. Uwagę zwracają na pewno pejzaże miast przemysłowych, uzdrowiska, romantyczne atrakcje do zwiedzania – ruiny zamków i pałace, a także górskie pejzaże. Krajobraz śląski fascynował i był wdzięcznym tematem dla wielu malarzy, rysowników, rytowników i wydawców. Na wystawie prezentowane są m.in. prace M. Meriana, F. B. Wernera, F. G. Endlera, L. F. Koski, a także pochodzące ze znanej kowarskiej oficyny wydawniczej Rieden & Knippel.
Wystawa przygotowana przez wspomniane wyżej instytucje w formie faksymilowej, prezentowana jest w ciągu tego roku w różnych miejscowościach Śląska. Do Kłodzka przywieziona została z Legnicy, następnie zaś trafi do Brzegu. Intencją organizatorów jest jak najszersze jej upowszechnienie i udostępnienie choć w części tej niezwykłej kolekcji.
Interesujący jest także fakt, że kolekcja ta dzięki pracom wymienionych wyżej instytucji – tj. inwentaryzacji i digitalizacji – dostępna jest także wirtualnie. Powstała również publikacja – imponujący i starannie wydany album w wersji niemiecko-polskiej, z omówieniem kolekcji. Wśród autorów książki znajdziemy tak wybitne nazwiska specjalistów, jak Arno Herzig, Angelika Marsch, Henryk Waniek, Joanna Brade, Diana Codogni-Łańcucka.
Zapraszam raz jeszcze do odbycia tej niezwykłej podróży w czasie i przypominam, że wystawa jest czynna tylko do 6 czerwca br.