Zegary w zbiorach Muzeum Ziemi Kłodzkiej

Autor: 
Krystyna Oniszczuk-Awiżeń
zegary.jpg

31 marca br. odbyło się podsumowanie projektu „Wspólny czas”, realizowanego przez Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku wraz z partnerem czeskim – Regionalnym Muzeum w Nachodzie. W ramach działań przeprowadzono w ubiegłym roku w maju Noc w Muzeum pn. „Polsko-czeskie widowisko muzyczno-teatralne”, w sierpniu „Nocne zwiedzanie miasta” pod hasłem „Polsko-czeskie widowisko artystyczno-historyczne o tematyce czasu”, w październiku „Polsko-czeskie warsztaty artystyczne – Malowanie na szkle”. Ostatnim zadaniem było opracowanie trójjęzycznego katalogu zegarów w zbiorach kłodzkiego Muzeum. Po krótkiej multiprezentacji tych przedsięwzięć, dyrektor Krzysztof Miszkiewicz podziękował najbardziej zaangażowanym: Joannie Jakubowicz (autorce projektu), Joannie Stoklasek-Michalak (autorce scenariusza nocnego zwiedzania miasta), Malwinie Karp (prowadzącej warsztaty ze strony polskiej), Małgorzacie Leśnik (koordynatorce projektu) oraz przedstawicielowi strony czeskiej z Regionalnego Muzeum w Nachodzie p. Janowi Tůma.
Druga, zasadnicza część spotkania poświęcona została promocji najnowszej publikacji, prezentującej muzealną kolekcję zegarów, połączonej z prelekcją Joanny Stoklasek-Michalak pt. „Czas i jego sekrety”. Jako historyk sztuki, zaprezentowała zegary od nieco innej strony, interpretując symbolikę dekoracji na tarczach i obudowach zegarów. Po prelekcji wielu zaciekawionych tą tematyką, przy zwiedzaniu wystawy „Oczy czasu”, przyglądało się zegarom, odnajdując omawiane elementy dekoracji, na które najczęściej nie zwróciliby uwagi. W spotkaniu uczestniczyła liczna grupa pasjonatów i fachowców z dziedziny zegarmistrzostwa, teoretyków i praktyków, wśród nich także konsultanci katalogu, m.in. Wojciech Magierski z Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków. Niektórzy uczestnicy uroczystości mieli też okazję po raz pierwszy obejrzeć wystawę po modernizacji przeprowadzonej w grudniu 2013 r.
Przypomnijmy, że wystawa „Oczy czasu” powstała w 1990 r., głównie za sprawą Krystyny Toczyńskiej-Rudysz, autorki scenariusza, przy współpracy z Grzegorzem Borosem, autorem projektu aranżacji. Wystawa została wówczas nagrodzona najwyższą nagrodą w Ogólnopolskim Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku, organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Od 2004 r. prezentowana była w wersji skróconej i wymagała już pewnego odświeżenia. W 2013 r. przeprowadzona została modernizacja wystawy, którą wzbogacono o nowe nabytki i oryginalną aranżację. Autorką modernizacji ekspozycji była Joanna Stoklasek-Michalak.
Wystawie od początku towarzyszyło wydawnictwo, którego nakład wyczerpał się już przed laty. Cieszy więc fakt, że powstała tak oczekiwana publikacja – w zaktualizowanej wersji, tak pod względem merytorycznym, jak i poligraficznym. Imponujący format, mnogość barwnych zdjęć zegarów – to duży atut tej pozycji. Wydawnictwo składa się z dwóch części: opisowej i katalogu.
W części pierwszej znajdziemy artykuł omawiający kłodzką kolekcję zegarów autorstwa Krystyny Toczyńskiej-Rudysz, następnie przedstawiający historię śląskich fabryk zegarów – Gustawa Beckera i Edwarda Eppnera, autorstwa Krystyna Oniszczuk-Awiżeń. Ta sama autorka zaprezentowała również swoje badania terenowe dot. zegarmistrzostwa wieżowego na terenie Ziemi Kłodzkiej, natomiast wyniki badań archiwalnych dot. kłodzkiego zegarmistrzostwa przedstawił Rainer Sachs. Druga część wydawnictwa to szczegółowy katalog zegarów, w opracowaniu Joanny Stoklasek-Michalak. Autorka omówiła w katalogu blisko 330 zegarów zaprezentowanych na wystawie (kolekcja w Muzeum liczy łącznie 565 obiektów), w układzie chronologicznym i rzeczowym, poprzedzając każdą wyróżnioną grupę wstępem, stanowiącym syntetyczną charakterystykę obiektów. Wydawnictwo wzbogacono dodatkowo wkładką czeską, przedstawiającą kolekcję zegarów w Regionalnym Muzeum w Nachodzie, gdzie również możemy znaleźć i podziwiać ciekawe obiekty. Publikacja jest wartościowa i efektowna, na pewno wzbudzi zainteresowanie nie tylko wśród pasjonatów, kolekcjonerów i historyków, ale wszystkich odwiedzających kłodzkie Muzeum.
Wszyscy uczestnicy spotkania muzealnego 31 marca br. obdarowani zostali wydawnictwem „Oczy czasu”, a także innymi gadżetami z motywem czasu. W miłej atmosferze, przy smacznym poczęstunku, dyskutowano, zwiedzano i … choć to był wtorek przedświąteczny, nie widać było pośpiechu i zerkania na swoje czasomierze. Tego dnia ważniejsze były muzealne zegarki – najczęściej niewskazujące czas.

Wydania: