Lądeckie impresje (168)

Tym razem zapraszam na czeską stronę, nieopodal Dusznik-Zdroju. NOVE MESTO NAD METUJI położone jest u podnóża Gór Orlickich. Zaliczane jest to czeskich perełek okresu renesansu. Miasto założył w dniu 10 sierpnia 1501 roku Jan Cerncicky z Kacova na skalnym występie otoczonym z trzech stron rzeką Metują. W 1526 r. drewniana zabudowa niestety spłonęła. Zawiedziony tym Jan sprzedał pogorzelisko Pernstejnom, którzy nadają miastu nowy renesansowy kształt.
Historyczne centrum położone na skalnym urwisku, chronione było obronnymi murami z dwiema basztami: Horską czyli Górską i Krajską czyli Krajową oraz wieżą zwaną Zazvorka /dawne więzienie/. Wtedy też otrzymało prawo do jarmarków, pobieranie cła i warzenia piwa. Do dzisiaj odbywają się tu zresztą jarmarki, tyle że już z ludową sztuką.
Zmieniali się kolejni właściciele m.in. ród Stubenberków, Trcków czy szkocki ród Lesliów - którzy dbali o jego rozwój. Od połowy XX wieku centrum ma status Miejskiego Rezerwatu Zabytkowego jako tzw. Czeskie Betlejem. Nazwa ta została nadana dzięki widokowi od strony gór, skąd dachy i wieże jakby opowiadały biblijną historię. Dzisiaj miasto liczy ok. 10 tys. mieszkańców i jest partnerem pobliskich Dusznik-Zdroju.
Podczas pobytu warto odwiedzić m.in.
- zamek będący siedzibą posiadaczy tutejszych dóbr. Jego obecna forma jest wynikiem przebudowy w latach 1909-1915 przez arch. D. Jurkovica. W zamkowym ogrodzie barokowe figury, dzieło M.B. Brauna. Od 1908 r. siedziba rodu Barton- Dobenin. Zamek otwarty od kwietnia do października, natomiast ogród od maja do września
- miejskie muzeum, umieszczone w dawnej baszcie artyleryjskiej ze strzelnicami /część obronnych murów/, muzeum otwarte jest cały rok
- galerię Zazvorka, w budynku dawnego więzienia z wieżą widokową.
W galerii prace miejscowych artystów oraz szopka mieszczańska, dzieło J. Haldovej. Tam też centrum informacyjne.
- samo centrum a zwł. rynek, gdzie też domy z pięknymi podcieniami. Tam spotkamy np. Słup Mariański z 1609 r. postawiony w podzięce za ominięcie przez morową zarazę. Z kolei rzeźbę Świętej Trójcy postawiono (1767 r.) w podzięce za zakończenie wojny siedmioletniej. Zwróćmy uwagę na ratusz ozdobiony herbem i zegarem słonecznym, zbudowany w latach 1535-45.
- architekturę miasta uzupełnia kilka pięknych kościołów. W rynku kościół Najświętszej Trójcy (z 1519 r.) z barokowymi organami, ciekawym ołtarzem i freskami. Najstarszym kościołem jest gotycki kościółek w Krcin. W okolicy ciekawy również drewniany kościółek
w Slavonov z 1553 roku.
- pomnik czeskiego znanego kompozytora Bedricha Smetany (dzieło J. Marka z 1954 r.) na miejscu zburzonego w 1934 r. zamkowego browaru,
w którym Smetanowie warzyli piwo.
- warto wybrać się do licznych w okolicy rezerwatów przyrodniczych m.in. do Doliny Pekla. Miasto jest zresztą wyjątkowo przyjazne turystom, nie bez powodu zwane „Bramą do Gór Orlickich”. Liczne trasy turystyczne, w tym rowerowe zachęcają do dłuższego pobytu. Niedaleko grupa warowna Dobrosov będąca niedokończonymi czechosłowackimi umocnieniami z lat 1937-38.
Więcej informacji znajdziemy na: www.novemestonm.cz, gdzie jest również wersja polska. Informacją i materiałami służy też miejska Informacja Turystyczna /info@novemestonm.cz/, gdzie można otrzymać m.in. bezpłatną mapę czy przewodnik po rynku i okolicy.